Vermoeidheid door een trage schildklier? (check hier de symptomen)

Vermoeidheid kan door verschillende factoren worden veroorzaakt. Eén van die factoren is een traag werkende schildklier. Wat is dat precies? Hoe ontstaat het? Hoe maakt het je moe? Wat zijn de symptomen van een trage schildklier? En het belangrijkste: wat kun je doen om schildklierklachten te verminderen?

Genoeg vragen dus. Laten we op zoek gaan naar de antwoorden.

Wat is een trage schildklier?

Bij een traag werkende schildklier wordt er te weinig schildklierhormoon geproduceerd. Het schildklierhormoon beïnvloedt iedere lichaamscel en is verantwoordelijk voor het verhogen van de stofwisseling. Hoe hoger de stofwisseling is, hoe meer energie er ter beschikking is. Wanneer je voldoende schildklierhormoon hebt is er voldoende energie voor de productie van warmte, maar ook voor bijvoorbeeld de groei van het haar en de nagels.

Nu snap je waarschijnlijk dat een tekort aan schildklierhormoon zorgt voor een trage stofwisseling en minder energie. Hierdoor kun je je lichaam minder goed warm houden, waardoor je het vaak koud hebt. Daarnaast is er minder energie voor de groei van nagels en haar, wat tot zwakke nagels en haaruitval leidt.

‘Oké, interessant’, horen wij  je denken, ‘maar wat is de oorzaak van een trage schildklier?’

Een tekort aan schildklierhormoon kan door verschillende factoren worden veroorzaakt.

Oorzaken van een tekort aan schildklierhormoon

Onderstaande factoren kunnen tot een tekort aan schildklierhormoon leiden:

• aangeboren afwijking van de schildklier
• geremde of uitgeschakelde schildklier door medicatie: radioactieve jodiumslok, strumazol, lithiumzouten, amiodarone
• auto-immuunziekte van de schildklier (ziekte van Hashimoto, vaak na een zwangerschap)
• chronisch tekort aan calorieën door dieet (dus crash-diëten)
• tekort aan belangrijke voedingsstoffen zoals eiwitten, omega-3 vetzuren, B-vitamines, vitamine A, vitamine D, jodium, ijzer, selenium, zink en magnesium
• chronische stress
• (laaggradige) ontsteking

In de meeste gevallen wordt een trage schildklier door de auto-immuunziekte Hashimoto veroorzaakt. Dit is een aandoening waarbij het immuunsysteem de schildklier aanvalt. Hierdoor ontstaat schade, waardoor de schildklier langzamerhand kapot gaat en steeds minder schildklierhormoon kan produceren.

Mogelijk ben jij ook moe door een tekort aan schildklierhormoon. Hoe herken je een tekort? Je leest het hieronder.

Symptomen van een tekort aan schildklierhormoon

Omdat het schildklierhormoon invloed heeft op iedere lichaamscel, kan een tekort zich op verschillende manieren uiten. Kenmerken van een tekort aan schildklierhormoon zijn onder andere:

• kouwelijkheid (koude handen en voeten)
• energietekort
• zwakke nagels
• droog en zwak haar
• droge, ruwe huid
• verminderd geheugen
• verminderde concentratie
• depressieve stemming
• obstipatie
• aankomen in gewicht en/of moeite met gewicht verliezen
• spierpijn

Hoewel de symptomen al een goede indicatie kunnen geven, kan een officiële diagnose alleen in combinatie met bloedonderzoek worden gesteld.

Maar welke bloedwaarden moet je dan meten? We zetten ze graag voor je op een rijtje.

Bloedonderzoek voor diagnose trage schildklier

Als je een tekort aan schildklierhormoon verwacht kun je dit door middel van bloedonderzoek laten meten. De meeste reguliere artsen meten alleen de hormonen TSH en vrij T4 (fT4). Als deze waarden normaal zijn is er in de meeste gevallen geen sprake van een trage schildklier. Maar er zijn uitzonderingen.

Het schildklierhormoon T4 is niet zo actief en wordt daarom normaal gesproken omgezet naar het actievere schildklierhormoon T3. Vaak gaat dit goed, maar bij sommige mensen niet. Het kan dus zijn dat de TSH en de vrije T4 (fT4) normaal zijn, maar dat T3 te laag is omdat de omzetting van T4 naar T3 niet goed verloopt. Daarom is het raadzaam om ook je T3 te laten meten als je ondanks een normaal TSH en FT4 nog schildklierklachten hebt. 

Als de hormonen TSH, vrij T4 (fT4) en/of T3 afwijken, en er dus sprake is van een trage schildklier, is het raadzaam om te testen of er sprake is van de auto-immuunziekte Hashimoto. Dit kun je testen door de antistoffen anti-TPO en anti-Tg te meten. Als ook deze afwijken is er meestal sprake van de ziekte van Hashimoto, een auto-immuunziekte van de schildklier. In meer dan 90 procent van de gevallen wordt een trage schildklier door de ziekte van Hashimoto veroorzaakt.

En dan nu antwoord op de belangrijkste vraag: Wat kun je doen om restklachten bij een trage schildklier te verminderen?

Behandeling van een trage schildklier

De reguliere behandeling bestaat uit het toedienen van schildklierhormoon (T4). Hoewel dit veel symptomen kan verminderen en dit ook echt noodzakelijk is, blijven veel mensen met restklachten zitten. Dat is ook niet gek als je je bedenkt dat een trage schildklier in de meeste gevallen door Hashimoto wordt veroorzaakt. Hashimoto is eigenlijk niet alleen een schildklierziekte, maar ook een ‘immuunziekte’. Het immuunsysteem valt de schildklier aan en dat proces blijft gewoon doorgaan ondanks het gebruik van schildkliermedicatie (T4). 

Het gebruik van schildklierhormoon is dus essentieel, maar vaak niet voldoende voor het oplossen van schildklierklachten. Een goede behandeling zou daarom moeten bestaan uit het aanvullen van schildklierhormoon én het tot rust brengen van je immuunsysteem en ontstekingen. Vitamine D en de omega 3-vetzuren EPA en DHA (uit vis en algen) spelen hierbij een belangrijke rol. Daarnaast is het belangrijk om de factoren te vermijden die het immuunsysteem triggeren. Deze triggers kunnen afkomstig zijn uit je leefstijl en voeding.

Mogelijke leefstijltriggers zijn hormoonverstorende stoffen (uit cosmetica, verzorgingsproducten, schoonmaakmiddelen), stress, te intensieve beweging of een slechte nachtrust. En op het gebied van voeding zijn gluten (in granen) en melkeiwitten (in zuivel) veel voorkomende triggers. Maar je immuunsysteem kan door veel meer voedingsmiddelen getriggerd worden. Bijvoorbeeld door glutenvrije granen, pseudogranen (amarant, boekweit, quinoa en chiazaad), peulvruchten (soja, bonen, erwten, linzen en pinda’s), nachtschades (tomaten, paprika, aubergine en aardappelen) en eieren. Maar ook toegevoegde suikers en alcohol kunnen klachten veroorzaken.

De triggers verschillen per persoon, dus je moet voor jezelf achterhalen op welke voeding je goed en slecht reageert. Dit kan het best met een eliminatie-provocatie dieet, zoals het auto-immuun paleo dieet (AIP dieet). Mijn collega – en docent OERsterk Coach opleiding – Ruud Rotteveel is gespecialiseerd in de schildklier en kan jou hierbij helpen (zie verderop).

Wat moet ik onthouden?

Vermoeidheid kan door een tekort aan schildklierhormoon worden veroorzaakt. In de meeste gevallen wordt een trage schildklier door de auto-immuunaandoening Hashimoto veroorzaak. Hierbij zijn de schildklierantistoffen anti-TPO en/of anti-Tg verhoogd. Veelvoorkomende symptomen van een trage schildklier zijn vermoeidheid, koude handen en voeten, abnormale spierpijn, een droge huid, zwakke nagels en haaruitval. Voor een officiële diagnose is bloedonderzoek (TSH en FT4) nodig. Wanneer je een tekort aan schildklierhormoon hebt is aanvulling door middel van medicatie (schildklierhormoon T4) essentieel. Maar helaas blijven veel mensen restklachten houden. Gelukkig kun je deze in de meeste gevallen verminderen of laten verdwijnen door aanpassingen in je voeding en leefstijl. 

En nu?

Krijg alle schildklierkennis die je nodig hebt om schildklierklachten te verminderen.

Doe mee met de online workshop ‘Schildklierklachten Verminderen‘. 

Deze workshop is ontwikkeld door mijn collega Ruud Rotteveel. Ruud is docent bij de OERsterk Coach opleiding en is dé expert op het gebied van voeding en leefstijl bij schildklieraandoeningen. Ook is hij medeoprichter van de Week van de Trage Schildklier. Klik hier om meer over zijn schildklierworkshop te lezen.

Lees ook ons blog ‘8 effectieve tips bij een trage schildklier‘.