Volkorenbrood is niet zo gezond als je mogelijk denkt. Sterker nog: het kan bij veel mensen klachten veroorzaken én in stand houden. Zowel lichamelijke als psychische klachten. In deze blog ontdek je hoe brood mogelijk – vaak onopgemerkt – jouw gezondheid verzwakt en welke klachten er met brood in verband zijn gebracht. Maar laten we het eerst eens over de voedingswaarde van granen – het hoofdingrediënt van brood – hebben.
Al jaren wordt ons wijsgemaakt dat we volkorenbrood moeten eten voor een goede gezondheid. Volkorenbrood zou namelijk rijk zijn aan vezels en belangrijke voedingsstoffen. Maar in hoeverre klopt dit eigenlijk? Professor Loren Cordain – grondlegger van het paleodieet (oerdieet) – laat op zijn website zien dat granen – het hoofdingrediënt van brood – helemaal niet zo rijk zijn aan voedingsstoffen. Volgens Cordain bevatten zeevoedsel, groente, fruit, vlees en eieren veel meer voedingsstoffen. Bovendien zitten er per calorie meer vezels in groente en fruit dan in granen.[1], [2] Dit betekent dat granen – en dus brood – niet tot de meest voedzame voedingsmiddelen behoren. En dat je dus beter meer van die andere voedingsmiddelen kunt eten als je een optimale inname van voedingstoffen wilt.
Brood is dus geen optimaal voedingsmiddel.
Naast dat granen – en dus volkorenbrood – relatief weinig voedingsstoffen bevatten, kunnen ze bij veel mensen klachten veroorzaken én in standhouden. Dit is dus nog een reden waarom brood geen optimaal voedingsmiddel is.
In mijn gratis masterclass “Beter Leven” leer je waarom je moe, prikkelbaar en zwakker wordt, en hoe je jezelf kunt redden. Krijg inzicht in de handleiding van jouw lichaam, en de blauwdruk voor een beter leven.
In mijn praktijk voor integrale geneeskunde heb ik zo’n 4.000 mensen naar een betere gezondheid mogen begeleiden. Mijn ervaring is dat veel mensen vage klachten hadden door het eten van brood en andere graanproducten, zoals crackers, ontbijtgranen en pasta. Het vermijden van deze graanproducten leidde vaak tot een vermindering van klachten.
Maar waarom?
Brood en andere graanproducten bevatten meestal de graansoorten tarwe, spelt, rogge en gerst. Deze graansoorten bevatten blijkbaar één of meerdere stoffen die klachten veroorzaken. Welke stof precies de boosdoener is weten onderzoekers nog niet, maar er zijn wel een aantal verdachten:
Deze stoffen – die dus in brood en andere graanproducten zitten – worden ervan verdacht de volgende klachten en symptomen te veroorzaken:[3]
Bij het vermoeden van een probleem met gluten word je getest op coeliakie, een auto-immuunziekte die gestimuleerd wordt door het eten van gluten. Hierbij wordt eerst bloedonderzoek gedaan – antistoffen tegen weefseltransglutaminase (tTGA) – en bij afwijkingen wordt een klein stukje van je darmslijmvlies uit je darmen genomen en onderzocht op afwijkingen (darmbiopt).
Het probleem is dat de meeste mensen geen coeliakie hebben, maar mogelijk wel glutensensitiviteit.
Dit is een belangrijke reden waarom men vaak te horen krijgt dat gluten – en dus brood – geen probleem zijn, terwijl men wel degelijk klachten krijgt door het eten van glutenbevattende granen.
Glutensensitiviteit wordt in het Engels Non-Celiac Gluten Sensitivity (NCGS) en Non-Celiac Wheat Sensitivity (NCWS) genoemd. Hierbij treden de eerdergenoemde klachten op na het eten van glutenbevattende granen, ondanks er geen sprake is van coeliakie of een tarweallergie.
Helaas is er geen betrouwbare laboratoriumtest – bloedtest of darmtest – voor het meten van glutensensitiviteit. De enige manier om te achterhalen of je hier last van hebt is door middel van een eliminatie-provocatie dieet. Hierbij ga je glutenbevattende graanproducten – en sporen van gluten – strikt vermijden voor zes weken (eliminatie). Daarna voeg je weer gluten aan je voedingspatroon toe om te ervaren wat er met je klachten gebeurt (provocatie). Nemen ze af tijdens de eliminatie, terwijl ze toenemen bij het herintroduceren? Dan is dat een aanwijzing voor glutensensitiviteit, mits coeliakie en tarwe-allergie uitgesloten zijn.
Bij coeliakie wordt het immuunsysteem geactiveerd door het eten van gluten. Ook raakt het darmslijmvlies door gluten beschadigd. Om afwijkingen in het bloed – antistoffen tegen weefseltransglutaminase (tTGA) – en het darmslijmvlies te kunnen meten, moet je wel een aantal weken gluten hebben gegeten. Als je op coeliakie getest moet/wil worden, dan moet je dus eerst testen voordat je gluten gaat vermijden. Anders vind je mogelijk geen afwijkingen, terwijl je het wel hebt en wordt de diagnose coeliakie gemist.
Er is nog iets waar je rekening mee moet houden als je brood gaat vermijden.
Brood is de belangrijkste – maar niet de beste – voedingsbron van jodium. De meeste mensen halen hun jodium voornamelijk uit brood, waaraan gejodeerd bakkerszout is toegevoegd. Brood bevat dus niet van nature jodium. Zeevoedsel bevat wel van nature jodium en is de beste natuurlijke jodiumbron die er is. Denk hierbij aan zeewier, zeevis en schaal- en schelpdieren. Daarnaast bevatten eieren ook een beetje jodium.
Zorg dat je voldoende jodium uit zeevoedsel en eieren haalt als je brood gaat vermijden, zodat je geen jodiumtekort oploopt.
Veel mensen ervaren lichamelijke- en psychische klachten door het eten van glutenbevattende graanproducten. Het vermijden van glutenbevattend brood en andere glutenbevattende producten – zoals crackers, ontbijtgranen, pasta, wraps en koek – is een effectieve manier om veel chronische klachten te verminderen. Dit heb ik zelf ervaren bij de ruim 4.000 mensen die ik in mijn praktijk voor integrale geneeskunde heb mogen begeleiden naar een betere gezondheid. En niet alleen ik, ook onze OERsterk Coaches ervaren dit dagelijks in hun praktijk. Houd er wel rekening mee dat je voor een coeliakietest een aantal weken gluten moet eten en dat je voldoende jodium uit andere voedingsbronnen moet halen als je brood gaat vermijden.
Conclusie: Voor een optimale gezondheid vervang je glutenbevattende producten – zoals brood – door groente, fruit, zeevoedsel, (wit)vlees en eieren, ofwel oervoeding (OERsterke voeding). Deze voeding is rijker aan voedingsstoffen en is de voeding waarop je als mens het best bent aangepast gedurende de evolutie.
Door het eten van oervoeding hebben al duizenden mensen hun klachten verminderd.
In onze online cursus ‘Gezond in 4 Weken’ leer je alles over gezonde (oer)voeding. Ook krijg je 8 complete weekmenu’s – uiteraard zonder granen – waardoor je niet zelf hoeft na te denken over wat je moet eten. Lekker makkelijk! En gezond.
[1] https://thepaleodiet.com/eliminating-non-paleo-foods-improves-nutrient-density
[2] Cordain, L., Eaton, S. B., Sebastian, A., Mann, N., Lindeberg, S., Watkins, B. A., … & Brand-Miller, J. (2005). Origins and evolution of the Western diet: health implications for the 21st century. The American journal of clinical nutrition, 81(2), 341-354.
[3] Losurdo, G., Principi, M., Iannone, A., Amoruso, A., Ierardi, E., Di Leo, A., & Barone, M. (2018). Extra-intestinal manifestations of non-celiac gluten sensitivity: An expanding paradigm. World journal of gastroenterology, 24(14), 1521.
In mijn gratis masterclass “Beter Leven” leer je waarom je moe, prikkelbaar en zwakker wordt, en hoe je jezelf kunt redden. Krijg inzicht in de handleiding van jouw lichaam, en de blauwdruk voor een beter leven.
OERslank en OERkracht In deze blog licht ik graag toe waarom je zelf moeite moet doen om slanker, gespierder en fitter te worden. Dat is nu trouwens heel makkelijk, omdat we vanuit OERsterk het afgelopen jaar op veler verzoek twee nieuwe programma’s hebben ontwikkeld: OERslank om slanker en fitter te
Innerlijk werk tegen overgewicht Je kent vast ook de spreuken zoals ‘Zo binnen, zo buiten‘ of ‘Wereldvrede start in jezelf‘. Het zijn open deuren, maar ze zijn wel waar. Dit besef werd me weer duidelijker toen ik Jan Bommerez interviewde (beluister ons gesprek in de OERsterk Podcast). Hij zei: ‘Mensen
Bestrijdingsmiddelen in groente en fruit De inhoud van deze blog kan jouw gezondheid – maar ook de gezondheid van je gezin en/of huisgenoten – zeer positief beïnvloeden. Komt ie: De mens eet iedere dag. De uitdaging van jou en mij is om zo puur mogelijk te eten. In een ideale
OERsterk B.V.
Gerrit van Assendelftstraat 36
1964 NL Heemskerk
KVK Nummer: 85098167
BTW Nummer: NL863507864B01
Neem contact op met OERsterk
Telefoon: 0251 760 202
maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag 09:00 – 14:00 uur
E-mail: info@oersterk.nu
Navigatie
4,9 / 5,0 op basis van 557 Google Reviews.
4,9 / 5,0 op basis van 557 Google Reviews.
48 gedachten over “Hoe volkorenbrood je lichamelijk en mentaal zwakker kan maken”
Richard, goed artikel en goed dat je dit weer even onder de aandacht brengt.
Maar brood is denk ik wel de bron waar mensen het grootste deel van hun B-vitaminen vandaan halen zeker nu er de laatste jaren wat minder vlees wordt gegeten door sommigen. Krijgen mensen dan uit die oervoeding bronnen die jij noemt dan wel genoeg B vitaminen binnen?
Verder mis ik in het rijtje oervoeding van jou noten zaden pitten en paddestoelen.
Paddestoelen daar ben jij toch ook altijd fan van toch?
Zeker, Ingeborg, paddenstoelen zijn top (fantastische schimmels). Je hebt ook gelijk qua noten, zaden en pitten. Goede toevoeging.
Wat geef je de kinderen dan mee naar school?
Er zijn allerlei mogelijkheden die ik in deze online training uitwerk, zie https://oersterk.nu/product/gezonde-leefstijl-en-de-ontwikkeling-van-het-kind/ Alle goeds!
Beste Richard,
Een goed verhaal dat voor mij gelukkig al bekend is. Ik ben heel erg op zoek naar tips hoe je hier mee omgaat bij kinderen. Onze oudste van 8 is denk ik echt wel gevoelig voor granen (zeer droge eczeemhuid, foggy brain), maar is gek op brood en aanverwante zaken met granen. Op school zijn alle lunchtrommels natuurlijk (helaas) voornamelijk gevuld met boterhammen. Heb jij tips hoe ik een verandering bij hem kan doorvoeren in zijn voeding zonder dat het gevoel krijgt dat hij allerlei dingen niet mag?
Eet bijvoorbeeld YAM-brood (oranje verpakking, met haver). Of check de crackers van Le Pain des Fleurs. Alle goeds!
Is er dan helemaal geen brood wat je wel kunt/mag eten?
Je mag alles eten, maar brood met mate. Dus het draait vooral om variatie en afwisseling.
Hallo Richard, pas at ik pompoen brood zonder koolhydraten, past dat wel in een gezond rijtje?
Mooie blog weer Richard. En al heb ik mijn levensstijl twee jaar geleden omgegooid, ik erger me nog steeds aan al die adviezen van 5 of zelfs 7 sneetjes volkorenbrood! Twee jaar geleden ben ik keto gaan eten, in verband met nu 42 jaar ziekte van Crohn. En dat gaat goed, ik ging van 84 kilo naar nu, 64,8 deze ochtend bmi 23,2. Ik hou mijn gegevens bij in de eetmeter, maar ik mag volgens het voedingscentrum, wel 62 kilo wegen maar geen 60 want omdat ik 70 ben krijg ik dan ondervoeding! Ik ben 1.67 dus ik dacht, zit ik net onder een bmi van 22. Nu is 62 ook goed hoor, mijn buikvet is 9, maar mijn tailleomtrek is nog te groot! Maar ik ben nog steeds blij met mijn stap, een goed gewicht, en geen buikpijn nog bloedverlies meer. Heerlijk toch! O ja, ik heb voor het eerst 48 gevast, OMAD ben ik gewend, maar ook de 48 uur gingen vanzelf. Blij mee! Nog een mooi weekeind!
Blijf dit een lastige keuze vinden. Hoor vaak dat brood ongezond is. Heb het 2 maanden vermeden en daarna weer gegeten. Merk niet echt dat het verschil teweeg brengt maar ik vind het voor mezelf een goede toevoeging om makkelijk aan mijn calorieën te komen want heb erg snelle stofwisseling (man 1,71. 59 kilo). Staat me soms wel beetje tegen omdat het misschien op de lange termijn slecht kan aflopen. Wat denk jij als je voor nu geen nadelige gevolgen ervaart? En misschien tips om op gezonde wijze flink aan te komen?????
Variatie blijft het sleutelwoord. En knollen en bollen (pastinaak, koolraap, knolselderij, pompoen, zoete aardappel) zijn prima bronnen, ook om aan te komen :)
Je vergeet één stof in de meeste broden die een deel van deze klachten veroorzaakt. In ieder geval bij mij. Namelijk bakkersgist. Daar kan je trouwens wel op testen met een bloedprik. Desembroden zijn dan een alternatief.
Mooi en duidelijk artikel!
Ik vind het altijd lastig wat ik mijn kinderen moet geven. Ze hebben veel trek en de boterhammen zijn niet aan te slepen. Ik probeer noten en ei erbij te serveren en notenpasta als beleg maar ik vind dit erg lastig. Ze hebben geen klachten maar preventief wil ik natuurlijk het goede aanbieden.
Zadenkrackers en bananenbrood zijn hier op als ik met mijn ogen knipper ;)
Herkenbaar, Dionne. In principe doe je het al heel goed, want doe brood op je beleg in plaats van andersom :) (beleg is dus echte voeding).
Aan de ene kant sta ik helemaal achter Oervoeding, aan de andere kant vraag ik me af of het een houdbaar dieet is op lange termijn ivm de schadelijke impact die het eten van dierlijke producten heeft op de aarde. Wat is jullie mening daarover?
Goede vraag. Er ontstaan nieuwe duurzame lokale initiatieven zoals de Herenboerderij. Maar het grootse probleem blijft inderdaad overbevolking. Gelukkig regelt de natuur zichzelf, dus de kans is aanwezig dat er weer een evolutionaire bottleneck komt (wat leidt tot veel minder bewoners). Tot die tijd is het wijs om flexitarisch te eten. Alle goeds!
Klopt. Van gist heb ik ook last. Het is moeilijk om vervangende producten te vinden zonder gist en zonder gluten. Ik heb nu in Frankrijk craquottes gevonden op basis van kastanje. Ik heb een zeer ernstige histamine overgevoeligheid en moet per dag twee maal de maximale dagdosis direct opneembare antihistaminicum (fexofenedine) slikken. Gluten maken nl ook histamine vrij. Met de vele allergiën en intoleranties die ik heb is het moeilijk om, zonder antihistaminicum te slikken, een volwaardig voedingspatroon te hebben.
Dat snap ik helemaal, Enny. Alle goeds, en geniet van Frankrijk!
Hoi Richard, zoals je weet zijn er veel verschillende granen en graanproducten beschikbaar; wat zijn de belangrijkste verschillen tussen biologisch volkorenbrood en volkorenbrood dat je in de supermarkt koopt, volkoren meel en volkoren bloem, en brood met gist of met desem?
Cors
Ha Cors, daar vind je op de website van Juglen Zwaan (www.ahealthylife.nl) meer informatie over. Alle goeds!
Ha Richard, dank voor de interessante informatie! Ik heb altijd meegekregen dat Spelt-brood dan een goed alternatief is. Of maakt dat geen verschil? Verder moet mijn vader, die een ernstige longziekte heeft, aankomen omdat hij blijft afvallen. Dan is brood toch wel nodig eigenlijk? Naast havermoutpap, volle kwark, noten, zaden, avocado, eieren etc.
Spelt is inderdaad minder slecht dan gluten. Om aan te komen ben ik ook vooral voorstander van OER-koolhydraten zoals pastinaak, koolraap, knolselderij en pompoen. Dus naast vitale eiwitten en gezonde vetten. Alle goeds!
Beste Richard,
Proficiat met jouw missie om mensen terug gezond te leren eten en zo ziekten te voorkomen! Ik ben een grote fan van jou! Maar ik heb toch wel een vraagje hoe het moet met mensen die nierproblemen hebben en dus vooral vis en vlees tot een zeer strikt minimum moeten beperken vanwege het hoge purinegehalte. Waar moeten deze mensen hun calorieën uithalen om zich nog krachtig te voelen en niet te blijven afvallen?
Variatie, ook door middel van peulvruchten, groentecurry’s, soepen, goedgevulde salades etc Bepaalde aandoeningen vragen om maatwerk van een orthomoleculair diëtist. Alle goeds!
Richard, ik heb ooit eens gelezen dat zuurdesembrood weinig gluten bevatten. Ik maak regelmatig zuurdesembrood, lekker eigen zuurdesem van rogge en op authentieke (lees langzaam) rijzen en bakken. Vaak is dat volkoren biomeel of spelt. Ik ben super gezond (door mijn gezonde voeding) en heb het idee dat mij lijf daar prima mee uit de weg kan.
Als dat voor jou past en goed voelt, Etty, lekker zo laten. Doe ook vooral gezonde voeding op je brood (dus vitale eiwitten en vetten zoals avocado, ei, notenpasta of bv. kipfilet). Alle goeds!
Hi Richard,
Volkorenbrood is toch een goede bron van vezels, goed voor de darmen.
Groeten,
Peter
Klopt, Peter, maar ook rijk aan anti-nutriënten, dus stoffen die een negatief effect op de darm kunnen hebben. Ik zou dus vooral variëren en het niet dagelijks eten (in groente zitten trouwens 8x zoveel vezels als in brood). Alle goeds!
Mooi artikel, ik ben van nature al niet zo’n brood eter, dat zegt natuurlijk al genoeg. Is blaaswier ook een goed alternatief? Ik ben niet zo van het zeevoedsel.
Lieve groet Miranda
Zeker, dat is een optie. YAM-brood (haver, oranje verpakking) is ook een optie, maar ook crackers van Le Pain des Fleurs (allemaal zonder granen en glutenvrij). Alle goeds!
Goedendag, ik volg dit met belangstelling. Net vond ik op internet Le Pain des Fleurs crackers Meergranen. Zijn die ook zonder granen en glutenvrij?
Klopt, Antoinette. Geniet ervan! Alle goeds.
ok, verwarrend is dat ze ‘meergranen’ heten. Zijn die granen dan zonder gluten?
Hoi Richard,
Ik eet 80% biologisch en 99% vegetarisch en ik zou eigenlijk graag willen naar 99% veganistisch. Dit ook in verband met de gezondheid. En wel die van de dieren. Bied jij met je ‘gezond in 4 weken’ ook voldoende voor een eter als ik?
Zeker, we gaan in de recepten aan hoe je ze naar vegetarisch kunt tweaken. Natuurlijk ook essentieel om geen tot weinig stress te hebben, want bij stress neemt de eiwitbehoefte ook enorm toe. Alle goeds!
Lekker bezig Richard!
Dank je, Brigitte :)
Maakt het verschil of het brood biologisch is, of zelfgebakken?
Het zijn allemaal details. In granen blijven antinutriënten zitten, daarom goed om te variëren. Alle goeds!
Hee Richard,
Je hebt een grote rol gespeeld in mijn persoonlijke ontdekkingstocht naar een gezonder leven. ik ben je enorm dankbaar voor alle kennis en inzichten. Dankzij jou zijn mijn reumatische klachten afgenomen. ik bewonder enorm je positieve houding en het open staan tot verbinding, oa bij Jinek en in de hele vaccinatie discussie was dat mooi om te zien. Toch vallen de titels van de mails die ik laatst ontving mij een beetje op met oa “Veel mensen graven hun graf met mes en vork” en “Volkorenbrood maak je zwak”. Enorm interessante blogs, geen twijfel, en het spreekt de mensen aan die hier mee bezig zijn. Voor andere mensen, die nog niet overtuigd of een beetje sceptisch zijn, mag het misschien vanuit de voordelen van “het nieuwe eten” benaderd worden ipv de nadelen van onze oude eetgewoontes. De voordelen van het nieuwe eten maken de oude achterhaald? Ik ben benieuwd hoe jij er over denkt.
Eens, Mark. Dank voor jouw opbouwende feedback. De titels dienen vooral om mensen te prikkelen, zodat ze verder lezen (en zo een breder perspectief leren). Alle goeds en mooi weekend!
Hallo Richard,
Goed dat je attendeert op het feit dat men moet letten op de inname van jodium. Ikzelf heb een hele tijd een broodloos dieet gevolgd, en weinig koolhydraten. Dit werkte in het begin goed en later kreeg ik er andere klachten voor terug. Het bleek dat mijn schildklier niet goed functioneerde, waarschijnlijk door te weinig jodium. Uiteindelijk heb ik dit door middel van goede voeding weer op de rit gekregen maar dit heeft wel een hele tijd geduurd. Het advies van “let op de jodium inname” heb destijds niet gekregen van mijn orthomoleculair therapeut maar wel uiterst belangrijk.
Eens, Rose, en fijn dat je inmiddels weer op de goede weg zit! Alle goeds
Prikkelende titel! Zelf ben ik holistisch therapeute geworden: toen bij mij de overgang ‘aanklopte’, heb ik mijn voeding aangepast met goede resultaten. Het was mijn startpunt om op onderzoek uit te gaan naar meer vitaliteit. Mijn belangrijkste inzicht is: klachten starten in de energie van de mens, in de geest, en daar kun je ze ook weer oplossen. Dus waarom ben je gluten intolerant/allergisch/of erger? En waarom reageert de ene mens negatief op granen en de andere juist niet? Er is wat mij betreft niet één oplossing voor iedereen, maar is het belangrijk om goed samen te werken met je lichaam en je geest om die keuzes te maken die goed voelen voor jou. Gelukkig ondersteun je dat wel naar aanleiding van reacties, maar mag je dat wat mij betreft wat vaker benoemen als je holisme nastreeft. Iedereen is anders dus check voor jezelf: bij welke keuzes voel jij je beter en wanneer niet? Wat maakt het verschil?
Dank voor je interessant blogs, suc6! en alle goeds
Eens, Eveline, dank voor je waardevolle aanvulling. Alle goeds!
Beste Richard,
Bedankt voor dit artikel! Dat brood niet goed voor me was, had ik al vaker gelezen, maar nu heb ik een documentaire gezien op Netflix van de serie “cooked“over zuurdesembrood, dat heel lang gerezen heeft, zodat het fytinezuur eruit is. Ze beweren dat dit de oorspronkelijke manier van brood bereiden is, zoals we het al duizenden jaren doen. Is dat brood wel goed voor je?
In mijn optiek wel al beter, maar nog niet optimaal. In brood zitten meer antinutriënten, dus gebruik liever de 3-dagen-regel (dus max. 1x per 3 dagen brood). Alle goeds, Richard