Koffie is één van de meest gedronken dranken ter wereld. Veel mensen drinken dagelijks koffie, maar wat doet dat eigenlijk met je gezondheid? Is het nou gezond of ongezond? Wij hebben dit voor je uitgezocht en delen graag onze bevindingen met je. Maar laten we beginnen met het nuanceren van een hardnekkige gedachte over koffie.
Koffie zorgt voor uitdroging (dehydratatie)
Gezondheidsvoordelen van koffie
- Verhoogt het energieniveau en maakt je opgewekter[2]
- Verbetert sportprestaties[3]
- Remt ontsteking bij sommige personen[4]
- Verlaagt het risico op alvleesklierontsteking (pancreatitis)[5]
- Verlaagt het risico op leververvetting – non-alcoholic fatty liver disease, NAFLD –, levercirrose en primaire scleroserende cholangitis (PSC)[6], [7]
- Verlaagt het risico op hart- en vaatziekten[8], [9]
- Verlaagt het risico op depressie [10], [11]
- Verlaagt het risico op chronische nierziekte [12]
- Verlaagt het risico op Parkinson en beschermt tegen achteruitgang als je al Parkinson hebt[13], [14]
- Verlaagt het risico op verschillende soorten kankers, waaronder prostaatkanker[15], leverkanker[16], [17] en borstkanker na de menopauze[18]
- Verlaagt de kans op vroegtijdige sterfte door wat voor reden dan ook[19]
Gezondheidsnadelen van koffie
Het drinken van koffie is met de volgende nadelige gezondheidseffecten in verband gebracht:
- Inslaapproblemen en verminderde slaapkwaliteit [21], [22]
- Angst en ongerustheid[23]
- Brandend maagzuur (reflux)[24]
- Ontstekingsbevorderend bij sommige personen[25]
- Hogere cortisolproductie – dit kan nadelige effecten hebben[26], [27]
- Hoger risico op zwangerschapsverlies en verminderde groei van de foetus [28]
- Verminderde werking van het medicijn methotrexaat bij reumatoïde artritis en verminderde opname van schildklierhormoon medicatie (levothyroxine) [29]
- Kruisreactie met gliadine antistoffen in mensen met coeliakie, waardoor koffie net als gluten het immuunsysteem kunnen stimuleren[30]
Koffie heeft dus zowel voor- als nadelen. Gelukkig blijkt uit een grootschalig onderzoek dat koffiegebruik vaker met positieve dan met negatieve gezondheidseffecten in verband is gebracht.[31] Natuurlijk wordt het effect van koffie op je gezondheid deels bepaald door de manier waarop je het drinkt: mét of zonder suiker.
Voor sommige mensen is het beter als ze minder koffie gaan drinken of als ze er helemaal mee stoppen. Bijvoorbeeld als je slaapproblemen of brandend maagzuur (reflux) hebt. Of als je regelmatig angst en onrust ervaart. Dan is het goed om te weten dat er mogelijk afkickverschijnselen kunnen optreden. Je zal dus even door de zure appel heen moeten bijten. Laten we hier eens dieper op ingaan.
Afkickverschijnselen van koffie
Als je minder koffie gaat drinken of er helemaal mee gaat stoppen, dan kun je (tijdelijk) te maken krijgen met de volgende ontwenningsverschijnselen:[32]
- Hoofdpijn – zo’n 50 procent van de mensen lijkt dit te ervaren
- Vermoeidheid
- Verminderde alertheid
- Moeite met concentreren
- Verminderde tevredenheid
- Depressieve stemming
- Prikkelbaarheid
- Brain fog – onhelder hoofd
Deze symptomen treden doorgaans binnen 12 tot 24 uur na koffieonthouding op met een piek in intensiteit na 20 tot 51 uur. Ontwenningsverschijnselen houden gemiddeld twee tot negen dagen aan. Hoe hoger de koffieconsumptie was, hoe groter de kans op afkickverschijnselen en hoe meer kans op ergere symptomen.
Wat moet je onthouden?
Koffie is met zowel voor- als nadelen in verband gebracht. Het effect op de gezondheid verschilt per individu. Koffie is dus niet per definitie gezond of ongezond. Sommige mensen kunnen beter minder of geen koffie drinken. Zo kan een dagelijks kopje koffie de oorzaak zijn van bepaalde klachten. Het verminderen van de koffie-inname kan tot verschillende ontwenningsverschijnselen leiden. Schrik daar niet van. Je moet er even doorheen. Uiteindelijk kan het voor sommige mensen gezondheidswinst opleveren in de zin van klachtenvermindering.
En nu?
Leer hoe je met de juiste voeding je gezondheid kan versterken en (vage) klachten kan verminderen. In de online voedingscursus Gezond in 4 Weken legt drs. Geneeskunde Richard de Leth op een duidelijke en laagdrempelige manier uit welk effect verschillende voedingsmiddelen op jouw gezondheid hebben. Maar ook wat je beter meer en minder kan eten om je gezondheid te optimaliseren.
Om het gemakkelijk voor je te maken krijg je iedere week een nieuw hapklaar weekmenu – ontbijt, lunch en diner – met een boodschappenlijst. Je hoeft dus niet meer na te denken over wat je moet eten en welke boodschappen je nodig hebt. Alles staat al voor je op papier. Dit bespaart je enorm veel tijd. Hoe lekker is dat?
Met jouw donatie steun je onze leefstijl-boodschap
Help jij ons het gezondheidsvirus te verspreiden?
Investeer nu in gezondheid en profiteer levenslang
[1] van Dam, R. M., Hu, F. B., & Willett, W. C. (2020). Coffee, caffeine, and health. New England Journal of Medicine, 383(4), 369-378.
[2] https://www.eoswetenschap.eu/voeding/koffie-gezond-tien-feiten-en-fabels
[3] https://www.eoswetenschap.eu/voeding/koffie-gezond-tien-feiten-en-fabels
[4] Muqaku, B., Tahir, A., Klepeisz, P., Bileck, A., Kreutz, D., Mayer, R. L., … & Gerner, C. (2016). Coffee consumption modulates inflammatory processes in an individual fashion. Molecular nutrition & food research, 60(12), 2529-2541.
[5] Wijarnpreecha, K., Panjawatanan, P., Mousa, O. Y., Cheungpasitporn, W., Pungpapong, S., & Ungprasert, P. (2018). Heavy coffee consumption and risk of pancreatitis: a systematic review and meta-analysis. Digestive diseases and sciences, 63(11), 3134-3140.
[6] Hayat, U., Siddiqui, A. A., Okut, H., Afroz, S., Tasleem, S., & Haris, A. (2021). The effect of coffee consumption on the non-alcoholic fatty liver disease and liver fibrosis: A meta-analysis of 11 epidemiological studies. Annals of Hepatology, 20, 100254.
[7] Sharif, K., Watad, A., Bragazzi, N. L., Adawi, M., Amital, H., & Shoenfeld, Y. (2017). Coffee and autoimmunity: more than a mere hot beverage!. Autoimmunity reviews, 16(7), 712-721.
[8] Poole, R., Kennedy, O. J., Roderick, P., Fallowfield, J. A., Hayes, P. C., & Parkes, J. (2017). Coffee consumption and health: umbrella review of meta-analyses of multiple health outcomes. bmj, 359.
[9] Shao, C., Tang, H., Wang, X., & He, J. (2021). Coffee consumption and stroke risk: evidence from a systematic review and meta-analysis of more than 2.4 million men and women. Journal of Stroke and Cerebrovascular Diseases, 30(1), 105452.
[10] Wang, L., Shen, X., Wu, Y., & Zhang, D. (2016). Coffee and caffeine consumption and depression: A meta-analysis of observational studies. Australian & New Zealand Journal of Psychiatry, 50(3), 228-242.
[11] van Dam, R. M., Hu, F. B., & Willett, W. C. (2020). Coffee, caffeine, and health. New England Journal of Medicine, 383(4), 369-378.
[12] Kanbay, M., Siriopol, D., Copur, S., Tapoi, L., Benchea, L., Kuwabara, M., … & Afsar, B. (2020). Effect of coffee consumption on renal outcome: a systematic review and meta-analysis of clinical studies. Journal of Renal Nutrition.
[13] Hong, C. T., Chan, L., & Bai, C. H. (2020). The Effect of caffeine on the risk and progression of Parkinson’s Disease: A meta-analysis. Nutrients, 12(6), 1860.
[14] van Dam, R. M., Hu, F. B., & Willett, W. C. (2020). Coffee, caffeine, and health. New England Journal of Medicine, 383(4), 369-378.
[15] Chen, X., Zhao, Y., Tao, Z., & Wang, K. (2021). Coffee consumption and risk of prostate cancer: a systematic review and meta-analysis. BMJ open, 11(2), e038902.
[16] Bhurwal, A., Rattan, P., Yoshitake, S., Pioppo, L., Reja, D., Dellatore, P., & Rustgi, V. (2020). Inverse Association of Coffee with Liver Cancer Development: an Updated Systematic Review and Meta-Analysis. Journal of Gastrointestinal & Liver Diseases, 29(3).
[17] Godos, J., Micek, A., Marranzano, M., Salomone, F., Rio, D. D., & Ray, S. (2017). Coffee consumption and risk of biliary tract cancers and liver cancer: a dose–response meta-analysis of prospective cohort studies. Nutrients, 9(9), 950.
[18] Lafranconi, A., Micek, A., De Paoli, P., Bimonte, S., Rossi, P., Quagliariello, V., & Berretta, M. (2018). Coffee intake decreases risk of postmenopausal breast cancer: A dose-response meta-analysis on prospective cohort studies. Nutrients, 10(2), 112.
[19] Poole, R., Kennedy, O. J., Roderick, P., Fallowfield, J. A., Hayes, P. C., & Parkes, J. (2017). Coffee consumption and health: umbrella review of meta-analyses of multiple health outcomes. bmj, 359.
[20] Poole, R., Kennedy, O. J., Roderick, P., Fallowfield, J. A., Hayes, P. C., & Parkes, J. (2017). Coffee consumption and health: umbrella review of meta-analyses of multiple health outcomes. bmj, 359.
[21] van Dam, R. M., Hu, F. B., & Willett, W. C. (2020). Coffee, caffeine, and health. New England Journal of Medicine, 383(4), 369-378.
[22] Clark, I., & Landolt, H. P. (2017). Coffee, caffeine, and sleep: A systematic review of epidemiological studies and randomized controlled trials. Sleep medicine reviews, 31, 70-78.
[23] van Dam, R. M., Hu, F. B., & Willett, W. C. (2020). Coffee, caffeine, and health. New England Journal of Medicine, 383(4), 369-378.
[24] https://www.mlds.nl/ziekten/brandend-maagzuur/
[25] Muqaku, B., Tahir, A., Klepeisz, P., Bileck, A., Kreutz, D., Mayer, R. L., … & Gerner, C. (2016). Coffee consumption modulates inflammatory processes in an individual fashion. Molecular nutrition & food research, 60(12), 2529-2541.
[26] Lovallo, W. R., Whitsett, T. L., Al’Absi, M., Sung, B. H., Vincent, A. S., & Wilson, M. F. (2005). Caffeine stimulation of cortisol secretion across the waking hours in relation to caffeine intake levels. Psychosomatic medicine, 67(5), 734.
[27] Gavrieli, A., Yannakoulia, M., Fragopoulou, E., Margaritopoulos, D., Chamberland, J. P., Kaisari, P., … & Mantzoros, C. S. (2011). Caffeinated coffee does not acutely affect energy intake, appetite, or inflammation but prevents serum cortisol concentrations from falling in healthy men. The Journal of nutrition, 141(4), 703-707.
[28] van Dam, R. M., Hu, F. B., & Willett, W. C. (2020). Coffee, caffeine, and health. New England Journal of Medicine, 383(4), 369-378.
[29] Sharif, K., Watad, A., Bragazzi, N. L., Adawi, M., Amital, H., & Shoenfeld, Y. (2017). Coffee and autoimmunity: more than a mere hot beverage!. Autoimmunity reviews, 16(7), 712-721.
[30] Sharif, K., Watad, A., Bragazzi, N. L., Adawi, M., Amital, H., & Shoenfeld, Y. (2017). Coffee and autoimmunity: more than a mere hot beverage!. Autoimmunity reviews, 16(7), 712-721.
[31] Poole, R., Kennedy, O. J., Roderick, P., Fallowfield, J. A., Hayes, P. C., & Parkes, J. (2017). Coffee consumption and health: umbrella review of meta-analyses of multiple health outcomes. bmj, 359.
[32] Juliano, L. M., & Griffiths, R. R. (2004). A critical review of caffeine withdrawal: empirical validation of symptoms and signs, incidence, severity, and associated features. Psychopharmacology, 176(1), 1-29.
6 gedachten over “Koffie, de voor- en nadelen van je dagelijkse bakkie”
Beste,
Ik zoek een dieet voor Graves.
Kan ik dit hier krijgen.
Dank bij voorbaat.
Groeten,
Annick
Nee, dan kan je beter de website van onze collega Ruud Rotteveel checken, zie http://www.revolutionairgezond.nl Alle goeds!
Dag Richard, hoeveel kopjes koffie per dag maximaal zorgen voor de gezondheidsvoordelen (uiteraard in ogenschouw nemen dat het per individu verschilt) maar gemiddeld? Warme groet, Jolanda
Zo’n 1-2 kopjes per dag, Jolanda. Geniet ervan!
Wat fijn dat je reageert! Dank je. Voedingscentrum zegt namelijk 4 ; ) Had al het vermoeden dat het er 1-2 zouden zijn. Nogmaals dank!
Met liefde!