dagen
uren
minuten
seconden

Wil jij ook slanker of gespierder worden met OERsterk? Nu met 50 euro voordeel én een gratis tweede account voor je (sport)buddy
    Lees meer >>

Waarom ik niet 100% Paleo eet (en jij dit ook niet moet doen!)

Veel mensen noemen OERsterk in één adem met Paleo. Dat is onterecht, want welk onderdeel uit het Paleodieet kun je beter vermijden? 
Op Social Media vind je veel foto’s van mensen die het Paleodieet volgen. Je ziet veel groentes, maar ook veel vlees zoals spek, spareribs, gehakt en stukken biefstuk. Veel mensen noemen OERsterk in één adem met Paleo. Dat is onterecht, want er is namelijk een belangrijk essentieel verschil: het gebruik van zoogdierenvlees. Of nog gedetailleerder: de inname van Neu5Gc.
 

Een stukje antropologie

De oermens was een slechte jager. In het boek Man the Hunter laat de auteur Richard B. Lee zien dat slechts 34 procent van de jaagpogingen slaagden. Hij trok vooral langs het water en ontwikkelde zich in het land-waterecosysteem, dus op de grens van land en water. De oermens was dus geen jager-verzamelaar, maar vooral een visser-verzamelaar in plaats van jager.
 
Het water gaf oorspronkelijk de grootste zekerheid van voeding (zeegroenten, schaal- en schelpdieren, vis) en niet het land (zoogdieren). 
 
Tot ongeveer 8000 jaar geleden de landbouw en veeteelt ontstonden. Vanaf toen is de mens veel meer rood vlees dus vlees van zoogdieren en zuivelproducten gaan eten. Zoogdierenvlees én zuivel zijn niet optimaal voor de mens, mede door de Neu5Gc.
 

Wat is Neu5Gc?

Zowel mensen als dieren hebben op elke cel in hun lichaam ingebouwde suikermoleculen. Zoogdieren zoals koeien, varkens, schapen en geiten hebben andere suikermoleculen op hun cellen dan mensen. De mens is een zoogdier, maar verschilt op het niveau van suikermoleculen van andere zoogdieren. Zo bevatten menselijke cellen in principe alleen het molecuul Neu5Ac (N-acetylneuraminezuur), terwijl er op de cellen van andere zoogdieren naast het Neu5Ac ook Neu5Gc (N-glycolylneuraminezuur) aanwezig is. Deze suikermoleculen hebben een belangrijke functie binnen het immuunsysteem.
 
Bij de mens zorgt Neu5Ac ervoor dat er goede bacteriën worden aangetrokken die bij de mens horen. Anderzijds trekt Neu5Gc (zit op de cellen van alle zoogdieren m.u.v. de mens) bacteriën aan die bij deze zoogdieren horen, maar voor de mens lichaamsvreemd zijn. Zo heeft elk organisme de bacteriën die bij hem passen.
 

Welk effect heeft Neu5Gc uit je voeding op je lichaam?

Mensen hebben dus andere suikermoleculen op hun cellen zitten dan andere zoogdieren. Dit komt omdat de mens gedurende de evolutie zon 3 miljoen jaar geleden – het vermogen is kwijtgeraakt om Neu5Gc aan te kunnen maken. Dankzij deze aanpassing heeft de mens zich heel flexibel over de hele wereld kunnen verspreiden. Menselijke cellen bevatten in principe alleen nog Neu5Ac. Het dierlijke Neu5Gc is vanaf deze aanpassing 3 miljoen jaar geleden een lichaamsvreemde stof geworden.
 

Wat gebeurt er als je zuivel en zoogdierenvlees en dus Neu5Gc eet?

Uit onderzoek is gebleken dat het eten van te veel – zoogdierproducten ertoe leidt dat het dierlijke Neu5Gc op menselijke cellen wordt ingebouwd. Op die manier wordt jouw eigen Neu5Ac langzamerhand vervangen door het dierlijke Neu5Gc. Anders gezegd: je verandert op het niveau van deze suikermoleculen in een koe of een varken. Het gevolg is dat je bacteriën gaat toelaten die bij andere zoogdieren horen. In een gezonde situatie waarin er alleen Neu5Ac is zou dit nooit worden toegelaten. Het suikermolecuul Neu5Gc fungeert als het ware als een paard van Troje, en smokkelt verkeerde bacteriën jouw lichaam in.
 

Wat kan er gebeuren als ik veel zoogdierenproducten eet of drink?

Als je wekelijks veel zoogdierenproducten eet of drinkt, krijg je ook verkeerde bacteriën in je lichaam via het Neu5Gc. Het leidt tot een chronische activatie van je immuunsysteem. Het resultaat hiervan is een laaggradige ontsteking, de basis van bijna alle Westerse welvaartsziekten.
 
Zo is Neu5Gc in verband gebracht met verschillende aandoeningen zoals een traag werkende schildklier,  de ziekte van Hashimoto*1 (een auto-immuunziekte van de schildklier), reumatoïde artritis*2, MS*3, diabetes type 2 en kanker*4+5.
 

In welke voedingsmiddelen zit Neu5Gc het meest?

Neu5Gc zit voornamelijk in voedingsmiddelen die afkomstig zijn van zoogdieren. Dit zijn alle dieren die op vier poten lopen m.u.v. van dieren die we niet eten, zoals amfibiën. Niet alleen het vlees van deze zoogdieren is rijk aan Neu5Gc, maar ook hun melk en dus zuivelproducten kwark, yoghurt, kaas – die hiervan worden gemaakt. Zoals je in onderstaande tabel kunt zien bevat geitenzuivel meer Neu5Gc dan koeienzuivel.*6
 

 

Maar Richard, de oermens at toch ook veel vlees?

Dat is inderdaad wat men jarenlang heeft gedacht. Maar nieuwe inzichten geven aan dat de mens vroeger weinig zoogdierenvlees heeft gegeten. Recent onderzoek *7  toont aan dat onze voorouders geen echte vleeseters waren. Naast veel zeevoedsel en een beetje vlees vooral van gevogelte -, blijkt men vooral veel plantaardig voedsel te hebben gegeten.
 
De jacht was vaak moeilijk en leverde geen zekerheid op, terwijl plantaardig voedsel o.a. knollen, noten, zaden op veel plaatsen het hele jaar beschikbaar waren. De reden waarom men dacht dat de oermens veel vlees at is omdat dierenresten zoals botten veel beter bewaard blijven dan plantenresten. Dit heeft voor een vertekend beeld gezorgd.
 

Koppeling voeding en beweging

Daarnaast was de oermens genoodzaakt om veel te bewegen. Ze moesten namelijk zelf hun voedsel bij elkaar zoeken en bewogen daardoor veel meer dan de moderne mens. Als men dan al een keer zoogdierenvlees at, dan werd het meeste van het suikermolecuul Neu5Gc verbrand door de inspanning van de spieren. Hierdoor kreeg het nauwelijks de kans om op de cellen van de oermens ingebouwd te worden. De oermens bewoog gemiddeld 6 uur per dag, terwijl de huidige mens slechts 30 minuten beweegt. Het eten van zoogdierenvlees kan dus deels gecompenseerd worden door een natuurlijk beweegpatroon.
 
Bovendien wordt Neu5Gc na verloop van tijd van je cellen verwijderd, mits je het een periode niet binnenkrijgt via de voeding. Aangezien zoogdierenvlees niet vaak op het menu van de oermens stond, kreeg hun lichaam de kans om de ingebouwde Neu5Gc te verwijderen.
 

Maar hoe kom ik zonder zoogdierenvlees en zuivel dan aan voldoende eiwitten?

Er zijn voldoende andere eiwitbronnen. Zowel dierlijk als plantaardig. Goede dierlijke eiwitbronnen zijn eieren, insecten, vis, schaal- en schelpdieren en gevogelte. Plantaardige eiwitbronnen zijn noten, zaden, paddenstoelen, groente en zeewieren.
 

Wat moet ik onthouden?

Neu5Gc kun je als het Paard van Troje zien. Als deze suikermoleculen op je lichaamscellen worden ingebouwd sluizen ze lichaamsvreemde en ziekmakende bacteriën naar binnen die anders nooit zouden worden toegelaten. Het kan tot laaggradige ontsteking, klachten en Westerse welvaartsziekten leiden.
 
Eet liever niet te vaak zuivel of zoogdierenvlees. Als je het toch eens eet, zorg dan dat je daarvoor flink hebt bewogen. Zo wordt het Neu5Gc voor een groot deel verbrand in plaats van ingebouwd op je cellen. Want als je veel beweegt voor je maaltijd breek je de glycogeenvoorraden in de spieren en lever aan. Als je hierna dus na beweging eet worden de suikers (en suikermoleculen zoals Neu5Gc) afgebroken om deze voorraden te vullen in plaats van dat je deze suikermoleculen op je eigen lichaamscellen inbouwt.

 

 

Bronnen ter verdieping: 
1. Eleftheriou, P., Kynigopoulos, S., Giovou, A., Mazmanidi, A., Yovos, J., Skepastianos, P., … & Efterpiou, M. (2014). Prevalence of anti-Neu5Gc antibodies in patients with hypothyroidism. BioMed research international, 2014. 
2. Eleftheriou, P., Kynigopoulos, S., Giovou, A., Mazmanidi, A., Yovos, J., Skepastianos, P., … & Efterpiou, M. (2014). Prevalence of anti-Neu5Gc antibodies in patients with hypothyroidism. BioMed research international, 2014. 
3. t Hart, B. A. (2016). Why does multiple sclerosis only affect human primates?. Multiple Sclerosis Journal, 22(4), 559-563.
4. Kuipers, R. S., & Pruimboom, L. (2016). Short comment on” A review of potential metabolic etiologies of the observed association between red meat consumption and development of type 2 diabetes mellitus”, by Yoona Kim, Jennifer Keogh, Peter Clifton. Metabolism: clinical and experimental, 65(1), e3.
5. Hedlund, M., Padler-Karavani, V., Varki, N. M., & Varki, A. (2008). Evidence for a human-specific mechanism for diet and antibody-mediated inflammation in carcinoma progression. Proceedings of the National Academy of Sciences, 105(48), 18936-18941. 
6. Samraj, A. N., Pearce, O. M., Läubli, H., Crittenden, A. N., Bergfeld, A. K., Banda, K., … & Varki, N. M. (2015). A red meat-derived glycan promotes inflammation and cancer progression. Proceedings of the National Academy of Sciences, 112(2), 542-547.
7. Melamed, Y., Kislev, M. E., Geffen, E., Lev-Yadun, S., & Goren-Inbar, N. (2016). The plant component of an Acheulian diet at Gesher Benot Ya aqov, Israel. Proceedings of the National Academy of Sciences, 201607872. 
8. http://www.kpnibelgium.com/wat-men-nog-niet-weet-over-de-echte-impact-van-vlees-op-ons-lichaam/ 
9. https://nl.linkedin.com/pulse/waarom-topsporters-zoals-messi-vlees-aan-de-kant-schuiven-d-hav%C3%A9 

Deel deze blog:

54 gedachten over “Waarom ik niet 100% Paleo eet (en jij dit ook niet moet doen!)”

  1. Wat een “deels” broodje aapverhaal. Paleo voeding adviseert juist om zo min mogelijk vlees te eten, zeker rood vlees of varken. En zuivel zit al helemaal niet in de Paleo lifestyle. Het is pure onzin dat de mens vroeger 6 uur per dag beweging had en de huidige 30 minuten. Ik ken niemand die minder dan enkele uren per dag beweegt. Neem een bouwvakker, een magazijnbediende, politieagent of postbode bijvoorbeeld, maar zelfs iemand op kantoor lopen zich de hele dag letterlijk en figuurlijk de benen onder de kont uit in ons hedendaagse drukke leven. “Bewegen” in die zin doen we dus vollop. De stelling dat de mens ” slechts” in 34 % slaagde tijdens de jacht is zelfs zeer hoog te noemen, gezien roofdieren een veel lagere slaagkans hebben. Dus Richard, het artikel rammelt aan alle kanten.

    1. Goed om te zien dat je mijn verhaal met maximale twijfel aanneemt, Yzermans. Dat doe ik ook altijd. De cijfers die ik in mijn blog noem zijn uit diverse boeken en antropologische bronnen en publicaties. Je kunt de bronnen zelf ook gaan lezen. In mijn eerste boek OERsterk heb ik in bijlage 4 trouwens nog meer bronnen ter verdieping. Mocht je echt alle verbanden diepgaand willen snappen en willen toepassen – iets wat ik al ruim 10 jaar in mijn praktijk voor integrale geneeskunde doe – kan ik je de opleiding tot klinisch psycho-neuroimmunoloog (kPNI) aanraden bij Natura Foundation. Alle goeds, Richard

  2. Hallo Richard, rnrnInteressante blog. Ik ga in een groot deel mee met je verhaal. Ik snap alleen niet dat je zegt dat je mensen en zoogdieren hebt. Naar mijn weten is een mens een zoogdier. Dat veel kinderen tegenwoordig flessenvoeding krijgen doet daar niets aan af. Zijn wij het enige zoogdier dat hier last van heeft? Of geldt dit verhaal misschien ook voor de andere gedomesticeerde zoogdieren?rnrnMet vriendelijke groet,rnPeter

    1. Ha Peter, goede vraag. Andere zoogdieren dan de mens hebben zowel Neu5Ac als Neu5Gc. Koemelk en geitenmelk bevatten beide Neu5Gc (als flessenvoeding), maar dat is natuurlijk beter dan geen voeding als de borstvoeding door omstandigheden niet lukt. Alles draait om balans. Probeer zo min mogelijk zoogdierenvlees te eten – ga liever voor gevogelte, vis of plantaardige eiwitten – en koppel voeding altijd aan beweging. Alle goeds, Richard

  3. @yzermans, zit er wellicht ook wat azijn in je voeding?rnrnWat mij hier duidelijk uit wordt is het belang van het eten van de juiste soorten vlees tov hoe de overgrote meerderheid Paleo interpreteert. rnrnPrijs je gelukkig dat je het zelf blijkbaar helemaal doorhebt en dat jouw hele omgeving behoort tot de mensen die in de minderheid zijn in Nederland (rond de 53% van NL heeft overgewicht)rnrn@Richard, bedankt voor deze nuance. Zelf hou ik ook wel van een stukje rood vlees en zeker goed daar in beperkte mate van te genieten.rnrnKeep up the outstanding work ;)!rnrnrn

  4. Hallo Richard,rnrnVia mijn kpni-behandelaar had ik al het advies gekregen geen zoogdierproducten te eten. In je artikel heb je het over zoogdieren en vervolgens over alle dieren die op 4 poten lopen. Hoe zit het met amfibieën en reptielen?

    1. In amfibieën en reptielen zit geen Neu5Gc, Linda (voor zover je deze wilt eten;) Je kPNI-behandelaar heeft je op het goede spoor gezet. Alle goeds, Richard

  5. Evelyn Prinsen

    Hoi Richard, dank voor je artikel. Wellicht een open deur, maar ik neem aan dat er in Whey eiwit dus ook Neu5Gc zit?

  6. De vraag die het bij mij oproept is; wat is teveel? rnJe schrijft dat als je het enkele dagen niet binnen krijgt dat het dan zichzelf weer verwijderd..rnMaar hoeveel dagen in de week zou je dan bijvoorbeeld yoghurt als ontbijt adviseren? rnOf een broodje kaas? (Wat volgens mij minder zal bevatten dan een bak yoghurt?)

  7. Duidelijk artikel. Ik heb ook Paleo geprobeerd maar vindt het op lange termijn toch niet helemaal bij me passen en eet dan ook wel eens rijst, peulvruchten en heel af en toe brood en met mate zuivel. Mij is geadviseerd juist geitenzuivel/-kaas te nemen. Nu zie ik dat dit nu juist niet de beste keus is ?rnIk ben ook pas begonnen met het zelf maken van melkkefir en gebruik hiervoor biologische volle melk, ik begrijp dat er maar weinig lactoseresten overblijven en dat dit dan een hele goede probiotica is evenals waterkefir. Hoe denk jij hierover Richard ?

    1. Ik snap je twijfel, Jolanda. De ketenlengte van een eiwitmolecuul is kleiner bij geitenmelk dan bij koeienmelk. Daarom zijn voor veel mensen geitenmelkproducten beter te verteren. Maar hiernaast speelt dus ook het verhaal van Neu5Gc. Verder ben ik geen expert op het gebied van kefir, maar ik zou eerder voor de waterkefir van melkkefir gaan (de lactose zet je inderdaad om, maar ik weet niet goed wat er o.a. met caseïne en Neu5Gc gebeurt). Alle goeds, Richard

  8. Richard heeft altijd mooie inzichten, wederom dank voor deze blog. Toch twee puntjes: Vis is tegenwoordig met al het plastic ook niet altijd gezond te noemen: http://www.telegraph.co.uk/science/2017/01/24/seafood-eaters-ingest-11000-tiny-pieces-plastic-every-year-study/rnrnDaarnaast is er ook discussie over wanneer mensen granen zijn gaan eten. Dat zou veel eerder zijn dan vaak wordt aangenomen:rnhttp://www2.warwick.ac.uk/newsandevents/pressreleases/research_pushes_back/rnrnEn ook het moment dat we geen jager/verzamelaar meer waren lijkt niet vast te staan, zie ook de ontdekking van Gobleki Tepe: https://en.wikipedia.org/wiki/Gobleki_tepe

    1. Eens over het punt van het plastic, Henk. Ik heb verleden jaar een lezing samen met de Plastic Soup Foundation mogen geven en schrok enorm van het wereldwijde plasticprobleem. Ook hier: we vervuilen ons eigen nest. De mens is mogelijk eerder granen gaan eten, maar in onze stofwisseling (lees: darmslijmvlies) zie je dat we hier niet optimaal op zijn aangepast. Vroeger waren de granen ook meer oer dan nu, want moderne granen zijn voor de teelt en een grote opbrengst genetisch gemanipuleerd. Maar de verschillende zienswijzen zijn boeiend, dus dank voor je inbreng! Alle goeds, Richard

  9. In dit artikel wordt er wat uitgebreider op ingegaan. https://www.thoughtco.com/gesher-benot-yaaqov-lower-paleolithic-site-171097rnAlleen lijkt het er op dat er wel degelijk ook vlees gegeten werd: “An assemblage of fish bones recovered from the site deposits suggests that whoever the residents were, they may have included fish in their diet. Other animals represented within the deposits include medium-sized to large mammals (bear, elephant, hippopotamus, rhinoceros, gazelle, horse, bovids), and micro-vertebrates (including mammals, reptiles, and amphibians).rnrnStriations, cut marks, tooth marks, and burnt elements were identified and are suggested to represent purposeful butchery.”

    1. Dank voor je toevoeging, Suzanne. De oermens was veel flexibel en at ook zoogdierenvlees als het gevangen werd. Wat zoogdierenvlees (en Neu5Gc specifiek) op het niveau van ons immuunsysteem doet blijft daarmee staan. De oermens zat echter in de veilige zone, omdat er sprake was van zeer veel beweging (veel meer dan de moderne mens). Alle goeds, Richard

  10. Bedankt voor dit artikel, heel helder geschreven. Ik had nog niet eerder van Neu5Gc gehoord en zal me er zeker verder in gaan verdiepen. Ik ben dan ook erg blij met de bronvermeldingen. rnSlechts één vraagje. Je schrijft: “Als je het toch eens eet, zorg dan dat je daarvoor flink hebt bewogen.” Hoezo van tevoren bewegen? We verbranden toch wat we al hebben gegeten, niet andersom?

    1. Goede vraag, Mirthe. Als je veel voor je maaltijd beweegt breek je de glycogeenvoorraden in spier en lever aan. Als je hierna – dus na beweging – eet worden de suikers (en suikermoleculen zoals Neu5Gc) afgebroken om deze voorraden te vullen in plaats van dat je deze suikermoleculen op je eigen lichaamscellen inbouwt (waar het aangeboren immuunsysteem dan weer op kan reageren). Ik hoop dat dit jouw vraag verduidelijkt. Alle goeds, Richard

  11. Hallo Richard. Een boeiend verhaal. Wij drinken onze koffie met een klein scheutje warme melk (ongeveer twee hooguit drie kopjes per dag). Dit zijn wel de dierlijke eiwitten waar jij het over hebt. We weten niet zo goed waardoor we de melk zouden kunnen vervangen (sojamelk willen we absoluut niet). Kan het kwaad om in deze kleine hoeveelheid melk binnen te krijgen, of toch beter een alternatief en zo ja: wat dan?

    1. Goede vraag, Wil. Ik zou toch eerder voor andere variant gaan omdat je het iedere dag drinkt. Denk bijvoorbeeld aan amandelmelk of havermelk (laatste schijnt te schuimen:) Alle goeds, Richard

  12. Beste Richard,rnIk ga nu dan toch de vraag stellen die ik je eigenlijk al vanaf het begin wil stellen. rnWaarom eet je en adviseer je niet om veganistische te eten?

    1. Goede vraag, Karin. Vanuit spiritueel oogpunt zou ik veganistisch willen eten. Ik denk alleen dat ik dan vanuit fysiologisch oogpunt niet alle voedingsstoffen optimaal binnenkrijg: voldoende eiwitten, ijzer, vitamine B12 en bijvoorbeeld het aminozuur L-carnitine. Ook als je kijkt naar ons ontwerp – dus bijvoorbeeld ons gebit en de opbouw van onze darm – is dierlijk voedsel (vis en gevogelte) een oorspronkelijke voedingsbron die ik zelf gematigd eet (maar dus niet laat staan). Ik hoop dat dit wat verduidelijkt met betrekking tot mijn visie. Alle goeds, Richard

  13. Onze Vader de schepper van ons en de wereld heeft alles wat goed is voor ons allang opgeschreven in de bijbel, we hoeven t wiel niet opnieuw uit te vinden, Hij weet wat goed voor ons is, helaas ben ik er pas 4 jr geleden achter gekomen en dus al chronisch ziek geworden…wou dat iemand me dit eerder had verteld, Wanneer we opnieuw geboren worden, wordt ons lichaam de tempel van de Heilige Geest (1 Korintiërs 6:19-20). Het is dus belangrijk om goed voor deze tempel te zorgen. Soms zorgen we beter voor onze bezittingen dan voor ons lichaam. Materiële zaken hebben een bepaalde waarde, maar ons lichaam is onbetaalbaar.rnrnVerkeerd voedselrnrnVeel van de voedingsmiddelen die we eten bevatten kunstmatige kleur- en smaakstoffen. De voedingswaarde is tot nul gedaald. Dit verkeerde voedsel kan misschien je smaakpupillen voor de gek houden, maar het voldoet niet aan de behoeften van je lichaam.rnrnEén van de voornaamste oorzaken van het enorme aantal hartziekten, beroertes, gevallen van kanker, artritis, diabetes en zwaarlijvigheid is slechte voeding. De gemiddelde Nederlander noemt alles wat eetbaar is voedsel, maar bij God zijn alleen de dingen die Hij voedsel noemt eetbaar. De God van het universum is geïnteresseerd in wat Zijn schepselen eten en Hij heeft specifieke voedingsprincipes voor de zorg van onze tempel, omdat Hij wil dat we lang en gezond leven. Vandaar ook dat eten in de Bijbel een wezenlijk onderdeel vormt.rnrnZegenrnrnHoewel de Bijbelse voedselprincipes vooral een geschenk van God aan het volk Israël zijn, zal het houden van Gods voedselwetten ook voor (de gezondheid van) niet-Joden een zegen zijn. De kerk heeft veel aandacht voor gebedsgenezing, maar Gods zorg gaat verder dan het genezen van de zieke. Hij wil de ziekte voorkomen. Vaak wordt met betrekking tot genezing deze tekst genoemd: Ik, de Heere, ben uw Heelmeester. Maar deze tekst wordt voorafgegaan door een voorwaarde:rnrnExodus 15:26rnAls u aandachtig luistert naar de stem van de Heere, uw God, en doet wat juist is in Zijn ogen, als u Zijn geboden gehoorzaamt en al Zijn verordeningen in acht neemt, dan zal Ik geen enkele van de ziekten over u brengen die Ik over Egypte gebracht heb, want Ik ben de Heere, uw Heelmeester. rnEten in de BijbelrnrnIn de Bijbel wordt vaak gesproken over wat de mens wel en niet zou moeten eten.rnrnSpreuken 30:8c Groot Nieuws BijbelrnVoed mij met wat voor mij is weggelegd.rnGenesis 1:29rnEn God zei: Zie Ik geef u al het zaaddragende gewas dat op heel de aarde is, en alle bomen waaraan zaaddragende boomvruchten zijn; dat zal u tot voedsel dienen.rnDe zaaddragende planten bevatten de volgende voedselgroepen:rnrn1. Granen, noten en peulvruchtenrn2. Noten en zadenrn3. Aardappelen en groentenrn4. Vruchtenrn5. Kruiden en specerijenrnrnDaniël 1:8-12rnDaniël nu nam zich in zijn hart voor zich niet te besmetten met de gerechten van de koning of met de wijn die hij dronk: “Stel uw dienaren tien dagen op de proef, en laat men ons plantaardig voedsel geven, zodat wij dat eten, en water, zodat we dat drinken.”rnSpreuken 23:1-3rnAls u aanzit om met een heerser te eten, let dan goed op wie u voor u hebt. Zet een mes op uw keel, als u een gulzig mens bent. Wees niet belust op zijn smakelijke gerechten, want het is bedrieglijk voedsel.rnDaniel at liever Gods voeding dan de bedrieglijke spijzen van een heerser!rnrnLanddierenrnrnNa de zondvloed beperkte God het voedsel van de mens niet langer tot de groene kruiden en planten. In aanvulling op het voedsel uit het paradijs, gaf God de mens toestemming bepaalde soorten vlees te eten. Hij leerde Noach het verschil tussen rein en onrein, wat later uitvoerig beschreven zou worden door Mozes (Genesis 7:2; 9:3).rnrnDeuteronomium 14:6rnAlle dieren die gespleten hoeven hebben, waarvan de hoef in tweeën gespleten is, en die bovendien bij de dieren horen die herkauwen, mag u eten.rnDe enige dieren die zowel gespleten hoeven hebben als hun voedsel herkauwen, zijn de vegetarische dieren, oftewel de herbivoren (koe, schaap, das, steenbok). Door geen andere dieren te eten, mijden ze de vele ziekten, parasieten en wormen die in het vlees en bloed van die dieren zitten. Hun lange spijsverteringsstelsel garandeert dat elke ongewenste toxine of giftige stof volkomen wordt verteerd en geëlimineerd.rnrnHet is duidelijk dat de niet-selectieve eetgewoonten van omnivoren als varkens, ze dragers maakt van allerlei ziekten. Van varkens is bekend dat ze zon 200 ziekten en 18 verschillende parasieten en wormen hebben. Onreine dieren zijn verder bijvoorbeeld de kameel, haas, beer en de muis.rnrnBloedrnrnEen koosjer of rein dier wordt geslacht door de hals met een scherp mes door te snijden en het bloed te laten wegvloeien uit het dier. Dit is de Bijbelse manier van slachten (Leviticus 17:13; Deuteronomium 12:24). Vandaag de dag eten we dieren die gedood zijn door middel van doodslag of een plastic kogel in hun kop en vervolgens wordt het bloed uitgegoten. Er komt echter veel bloed in de weefsels en spieren van het dier, wanneer het op deze manier wordt gedood. Terwijl God gebiedt om geen bloed te eten:rnrnDeuteronomium 12:23-25rnHoud eraan vast geen bloed te eten, want het bloed is de ziel, en u mag niet, samen met het vlees, ook de ziel eten. U mag dat niet eten; u moet het op de aarde uitgieten als water. U mag dat niet eten, opdat het u en uw kinderen na u goed gaat, als u doet wat juist is in de ogen van de Heere.rnWaterdierenrnrnEr worden in de Bijbel ook specifieke voorwaarden genoemd rond dieren die in het water leven:rnrnDeuteronomium 14:9rnDit mag u eten van alles wat in het water leeft: alles wat vinnen en schubben heeft, mag u eten.rnOnreine waterdieren zijn onder meer de zwaardvis, garnaal, kreeft, krab, mosselen, oesters en slakken. Ze leven bijvoorbeeld op de bodem van de zee en eten andere dieren. Hierdoor bevatten ze grote hoeveelheden cholesterol, lood, ziekten, wormen, chemicaliën en parasieten.rnrnHeiligrnrnGod draagt de Israëliet in Leviticus 11:47 op om scheiding te maken tussen het onreine en het reine, tussen dieren die gegeten mogen worden en dieren die niet gegeten mogen worden. Omdat God heilig is, is kiezen om Zijn geboden te gehoorzamen kiezen voor heiligheid. Eén van de manieren waarop de Vader zijn liefde aan de mens laat zien, is door Zijn geboden. Eén van de manieren waarop de mens zn liefde voor Hem kan tonen, is door zich aan Zijn geboden te houden.rnrnJohannes 14:21rnWie Mijn geboden heeft en die in acht neemt, die is het die Mij liefheeft, en wie Mij liefheeft, hem zal Mijn Vader liefhebben; en Ik zal hem liefhebben en Mijzelf aan hem openbaren.

  14. Zijn alle genen van mensen dan gelijk? Zou bepaald voedsel niet beter aanslaan bij het soort type mens. rnrnIk kan bijvoorbeeld niet goed tegen zetmeel. Heb ik vanaf kinds aan. Wat ik heb weet men niet. Op vet voedsel reageer ik wel veel beter.

    1. Nee, er is een hele kleine variatie tussen mensen (minder dan 1 procent). Verder heeft ons genetisch materiaal veel overeenkomsten, Lia, en zoogdierenvlees kan ieder mens beter vermijden :) Alle goeds, Richard

  15. Beste Richard,rnrnIk vind jouw waarheid over voeding top.rnIk heb net een docu gezien op netflix .rnDaar zeggen ze dat alle soorten dieren slecht zijn voor je,alle dierlijke soorten zijn gif voor je zelfs gevogelte is funest voor je aderen.rnZuivelproducten snap ik ook,maar hoe zit het met melkkefir rauwmelkse kazen de rechtdraaiende darmbacterieën?rnVis is drama kwik monsters zalm drama cholesterol enz.rnSnap de plantaardige leefstyl maar is het niet te ver gezocht.rnWilde je gelijk deze mail sturen om jouw mening over de docu te horen.Als je netflix hebt natuurlijk haha.rngr Maikel Bleeker

    1. Ha Maikel,rnrnEr zitten veel onjuistheden in de interpretaties van de publicaties die in What The Health worden gebruikt. Mogelijk dat ik hier op korte termijn nog wat over schrijf. Mijn advies is dus om vooral gevarieerd en OERsterk te blijven eten :) Alle goeds, Richard

  16. Margrethe Venema

    Hallo Richard, wat ik meer dan eens tegenkwam was dat in veel voedingsmiddelen gezonde en minder gezonde elementen zitten, wat de reden is dat variatie wordt nagestreefd. Persoonlijk heeft melkkefir mijn darmen een boost gegeven. Het maakt mij niet zoveel uit dat er mogelijk ook een nadeel aan kefir zit. De voordelen zijn plenty. De probiotica met name en vitamine k2, wat goed is voor de aderen en in weinig voeding te vinden is. Het schijnt dat veel mensen hier tekort aan hebben. Ook kwam in tegen dat het fermenteringsproces de caseine in de melk voorverteerd. K2 zit ook in natto, gefermenteerde sojabonen, en nattokinase, een enzym dat plaque helpt op te lossen. Voordelen dus. Is er in het Oersterk dieet ook voldoende vitamine k2 te vinden? Dank voor jouw passie en hartelijke groet.rn rn

    1. Dank, Margrethe, en ik zet mijn passie graag voort :) Vitamine K2 is inderdaad essentieel, en komt de laatste jaren steeds meer in de belangstelling. Sommige mensen kiezen voor suppletie, maar voeding blijft natuurlijk de beste basis. Tijdens de wildplukdag OERzee (deze maand 2 keer) krijgen mensen ook uitleg voor het maken van een oersoep, natto en gefermenteerde soja. Maar ik denk dat het eerlijk is om de erkennen dat de meeste mensen – ook mijn volgers – onvoldoende vitamine K2 (vanuit optimale gezondheid bekeken) binnenkrijgen. Alle goeds, Richard

  17. Richard, wat ben ik blij met al die reacties en jouw reactie daarop.rnHet betoog van Esther is me ook uit het hart gegrepen. We kunnen de voedingsprincipes en natuurgenezingsprincipes die voor ons door de wijsheid van onze Schepper in Zijn schepping zijn gegeven en in de bijbel en door wijze mensen zijn onderzocht en gezond bevonden, niet veronachtzamen en negeren, zonder onszelf schade te berokkenen. Jij bent een visionair en kunt doormiddel van je presentaties, die we naar hartenlust mogen verspreiden, grote veranderingen teweegbrengen. In een welvarend land waar de ziektekosten de pan uit reizen en je een nummertje moet trekken bij de apotheek, gaat de wal nu het schip keren en worden, tot grote schrik van de multinationals in voeding en medicijnen de mensen zich ervan bewust dat zij zelf moeten kiezen voor hun gezondheid.rnOok de oprichting van de Vereniging Arts en Voeding, die tot doel heeft het onderwerp Voeding en Leefstijl in de spreekkamer terug te brengen: “Eerst voeding-dan medicijnen” heeft nu al een sneeuwbaleffect. “Hoe word ik 100..”programma heeft ook veel los gemaakt. Wij worden Wakker! Leven met Visie! Met kennis kan men keuzes maken! Jouw inspiratie brengt mensen in beweging! rnrn

  18. Beste Richard, ik heb jou pas kortgeleden “ontdekt”, ben enthousiast, heb je laatste boek besteld, en me ingeschreven voor de workshop op 3 februari in Vianen. Tot zover het goede nieuws.rnHet slechte nieuws voor mij is bovenstaand artikel over de nadelen van Neu5Gc in zuivel. Sinds vijf jaar ben ik enthousiast over en houd ik mij tot op zekere hoogte aan de uitgangspunten van Weston Price. Weston Price was een tandarts die onderzoek deed naar natuurvolkeren waarbij het hem opviel dat deze volkeren vaak prachtige gebitten hadden, wat weer was gekoppeld aan een uitstekende gezondheid en het bereiken van hoge leeftijden. Hij ontdekte dat deze mensen zich grotendeels voedden met (volvette) zuivel en vlees en nagenoeg geen granen en suikers. Toen de industriële revolutie intrede deed en de voeding veranderde (minder vet, meer suikers en granen) raakten de gebitten in verval, en tevens de gezondheid van de mensen.rnIk ben nu in enorme tweestrijd. Ik drink dagelijks een glas rauwe melk (rechtstreeks van de koe), eet veel yoghurt, kaas en roomboter. Met name op die rauwe melk ben ik helemaal gek!! rnWat moet ik nu? Het is geen vraag aan jou, ik ken je mening. Het is een vraag aan mezelf. Bijna nergens zijn de meningen zo over verdeeld als over “gezonde voeding”. Dus ik moet zelf een beslissing nemen of ik een beter gevoel heb over OER-voeding of over Weston Price. Weston Price is in die zin levensveranderend geweest voor me dat ik ca. 25 jaar (post-)anorexia heb gehad en al die jaren vet heb gemeden. WP heeft de knop bij me doen omgaan en ik durf weer te smullen van vet in volle melk, slagroom, kaas etcetera. Het voelt alsof ik elke dag eet alsof het kerstmis is. Als zuivel niet mag, en vlees niet, (granen, aardappelen, pasta en rijst eet ik al niet), dan blijft er niet zoveel over. rnIk ga er eerst maar eens meer over lezen, je hebt me in ieder geval aan het denken gezet.rnVriendelijke groeten, Jokernrn

    1. Dank voor het delen van je tweestrijd, Joke. Enerzijds blijkt inderdaad dat zoogdierenproducten niet optimaal bij de mens passen. Anderzijds is bewerkte voeding – die Weston Price compleet vermeed – net zo slecht. Koolhydraten zijn ook niet perse goed of slecht, maar er is een duidelijk verschil tussen cellulaire koolhydraten (oerkoolhydraten zoals knollen, bollen, groente) en acellulaire koolhydraten (bewerkte voeding). De laatste geven o.a. paradontitis en meerdere verstoringen in onze stofwisseling. rnrnOp het gebied van Neu5Gc is er een belangrijke toevoeging. Het is een suikermolecuul (glycaan), en als je zoogdierenvlees eet EN dagelijks 6-8 uur beweegt (zoals alle natuurvolkeren deden die Weston Price onderzocht) dan verbrand je voor het grootste deel deze nadelige glycanen in je spieren. Het probleem ontstaat pas als je veel zoogdierenproducten eet EN weinig beweegt, dus de hele dag stilzit. Dan worden de suikermoleculen/glycanen op lichaamseigen cellen ingebouwd, waardoor het immuunsysteem hierop kan reageren (omdat deze moleculen lichaamsvreemd zijn). rnrnHet is dus altijd de complete context wat betreft leefstijl (dus naast voeding ook beweging). Ik hoop dat ik de context zo beter hebt toegelicht. rnrnIk zie je graag 3 februari in Vianen! Alle goeds, Richard

  19. Ha RichardrnMooie reacties hierboven, kun jij ook mensen die reageren met elkaar in contact brengen?rnrnDan het volgende, op instagram vroeg ik al of er in collageen en gelatine van Great lakes ook NeuG5c zit, ben je daar al achter? Ik heb nu ergomax collageen maar las elders weer dat collageen niet de darmhelende eigenschappen heeft van gelatine..weet jij dat?rnrnEen andere vraag nav dit artikel.rnIk lees veel over het AIP dieet (Sarah Balantine/paleomom), daar wordt juist in een helend dieet ook rood vlees gebruikt, evenals in GAPS etc.rnStel je zou baat hebben bij AIP zou jij hier dan dus het rode vlees uit weglaten en bijv alleen kip(penlever) en vis gebruiken? Noten en zaden en eieren mogen daar ook niet (meestal tijdelijk) of ben je sowieso geen voorstander van AIP (bij ziekten)?rnrnBen benieuwd naar je reactie!rnrnFijne kerst verder en alle goeds!

    1. Ik ben ook erg benieuwd naar de antwoorden op de vragen over collageen en over rood vlees! Hoop dat hier wat meer info over te krijgen is!

      1. Richard (OERsterk)

        De inzichten zijn wel iets veranderd in de wetenschap, en dus ook in onze adviezen. Als je een goede darmflora hebt is het prima om af en toe een stuk(je) rood vlees te eten. Verder haal je collageen ook vooral uit kippenbottenbouillon (of van bouillon van rund). Alle goeds!

  20. ps sorry ik vergat nog.rnJe hoort ook wel van mensen die bij het volgen van AIP juist meer intoleranties ontwikkelen, maw dat je je darmen ook tolerant moet houden zeg maar..?

  21. Heel duidelijke uitleg. Ik vroeg me dat inderdaad ook af. Lees af en toe ook over Paleo en zie veel langskomen. rnIk begin nu zo langzamerhand te begrijpen, na heel veel van je info gelezen te hebben, waarom er zoveel babys allergisch reageren op koemelk. Ook als je borstvoeding geeft! Dat heb ik zelf ervaren. En merk aan mijn kleindochters ook de negatieve effecten van melk drinken, ze eten minder goed.rnMooi is dat een van mijn kleindochters (6 jaar) vanzelf al aangeeft dit niet te willen drinken. Dat geldt ook voor vlees, er is veel weerstand bij kinderen vlees te willen eten. rnJa ook groente ;-) maar dat gaat gelukkig al beter en ze vinden het heerlijk met hun vingers te mogen eten en zijn gek op broccoli en bloemkool.rnGr. Mary

  22. Dag Richard, wat ik mij afvraag wat betreft het Neu5Gc-verhaal. Ik ben al 62 en eet al mijn hele leven lang zoogdierenvlees, al is dat de laatste 10 jaar wel enigzins verschoven naar iets meer vis en gevogelte. Kan het slechte Neu5Gc nog wel vervangen worden na tientallen jaren veel zoogdierenvlees eten ? Bedankt.

    1. Richard (OERsterk)

      Het ligt toch genuanceerder. Prima om zoogdierenvlees te eten binnen een gevarieerd voedingspatroon, Quinten!

  23. Super interessant! Heb je tips voor een paleo alternatief voor yoghurt/kwark, als je geen kokosyoghurt lust? Iets wat je elke dag kunt eten? Is het een optie of zelf ergens kefir yoghurt van te maken?

    1. Richard (OERsterk)

      Dat laatste is zeker een optie. Verder eet ik zelf 1-2x per week kokosyoghurt van Abbot Kinney’s. Alle goeds op je zoektocht!

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Gerelateerde blogs

Zo eet je groente en fruit zonder gifstoffen OERsterk.nu

Zo eet je groente en fruit zonder gifstoffen

Bestrijdingsmiddelen in groente en fruit De inhoud van deze blog kan jouw gezondheid – maar ook de gezondheid van je gezin en/of huisgenoten – zeer positief beïnvloeden. Komt ie: De mens eet iedere dag. De uitdaging van jou en mij is om zo puur mogelijk te eten. In een ideale

Ook verslaafd aan ongezond gedrag OERsterk.nu

Ook verslaafd aan ongezond gedrag?

Gezond leven is niet eenvoudig Gezond leven voorkomt niet alleen medische klachten, maar kan ze ook verhelpen. Dat weet jij natuurlijk allang.  Gelukkig sijpelt dit besef ook steeds meer door in de maatschappij. Zo zag ik op Omroep Max een item met de titel Minder medische klachten door een andere

Gezond gedrag als medicijn OERsterk.nu

Gezond gedrag als medicijn

Als het verkeerde gedrag een probleem vormt Welvaartsziekten zijn vooral gedragsziekten. Lees die zin nog eens. We mogen stoppen met onze genen de schuld te geven. De genetica is inmiddels ruimschoots ingehaald door de epigenetica, dus de invloed van ons gedrag en leefstijlkeuzes op onze genen. Beter verwoord: je genen

Wil je weten hoe gezond je bent?!

Doe dan de Gratis GezondheidsCheck en krijg meteen jouw uitslag inclusief persoonlijk advies.