In het moderne leven lijken we door alle informatie en kennis juist veel wijsheid verloren te zijn, en kiest men steeds meer voor zoetstoffen.
We zijn het contact met onze intuïtie verloren en vertrouwen alleen nog maar op ons denken.
De wetenschap is leidend en natuurgeneeskundige inzichten zijn vaag, zweverig of kwakzalverij.
Het interesseert de natuur gelukkig geen moer. De natuur veroordeelt niet, maar werkt wel met natuurlijke consequenties.
Dus als de wetenschap zegt ‘zoetstoffen zijn gezond, joh, lekker de hele dag drinken‘, trekt de natuur zijn eigen plan.
De bitterzoete waarheid
In 2018 schreef ik een uitgebreide blog over zoetstoffen met de titel Zoetstoffen: Onschuldig of wereldwijd experiment?. Ik geef in deze blog een uitgebreid perspectief, ook op de voedingswetenschap. In een alinea in deze blog schreef ik toen:
Mijn bescheiden mening is dan ook: haal kunstmatige zoetstoffen van de markt totdat onomstotelijk bewezen is dat ze veilig zijn. Nu hebben we het omgedraaid. Zoetstoffen zijn – onder commerciële druk – op de voedingsmarkt toegelaten, en worden mogelijk in de toekomst weer uit het voedingslandschap verwijderd. Als het kalf verdronken is…
Ook werd ik in 2019 door presentator Ersin Kiris een uur over zoetstoffen geïnterviewd voor het programma Broodje Gezond. Ik lichtte aan Ersin uitgebreid toe dat zoetstoffen vooral drie sleutelsystemen in het lichaam uit balans brengen, namelijk:
- het verzadigingscentrum in het brein
- de glucose-insuline-huishouding
- het microbioom (dus de darmflora)
Deze informatie werd alleen niet in de definitieve uitzending gebruikt. Alleen een flauwe quote van mij van een paar seconden haalde het programma.
Nieuwe inzichten: Zoetstoffen blijken toch schadelijk
In het NRC stond een uitgebreid artikel met de titel Zoetstoffen zijn misschien niet zo onschuldig als lang werd gedacht. Onderzoekers komen er steeds meer achter dat zoetstoffen inderdaad bovenstaande drie systemen negatief kunnen verstoren (en het onderliggende werkingsmechanisme wordt nog steeds niet goed begrepen, omdat alles in de stofwisseling complex met elkaar is verbonden).
Zelfs de WereldGezondheidsOrganisatie (WHO) raadt sinds 15 mei 2023 zoetstoffen af voor gewichtsbeheersing en om de kans op welvaartsziekten te verminderen.
En dan te bedenken dat enorm veel mensen met overgewicht – met de wens om af te vallen – jaren zoetstoffen hebben genomen – en nog steeds nemen – met averechts effect. Ze worden juist dikker en vermoeider. Dat niet alleen.
Recent lekte zelfs uit dat aspartaam waarschijnlijk op de lijst komt van ‘mogelijk kankerverwekkende’ stoffen (volgens het International Agency for Research on Cancer (IARC) en de WHO).
Op de website van Het Voedingscentrum staat bijvoorbeeld over de zoetstof Aspartaam: ‘Er zijn verhalen in omloop die mensen waarschuwen voor aspartaam, omdat dit schadelijk voor de gezondheid zou zijn. Deze verhalen zijn vaak gebaseerd op verkeerde conclusies en onzorgvuldige onderzoeken.‘ Dus volgens hun lekker zoetstoffen blijven nemen.
Veel artsen en professoren blijven trouwens ook zoetstoffen drinken, en aan patiënten adviseren (valt te lezen in het NRC-artikel).
Het is een botsing tussen wetenschap en natuur
Mijn advies blijft om zoetstoffen te vermijden.
‘Ja, maar Richard, is frisdrank met suiker dan beter?’
Suikerrijke frisdrank is ook ongezond. In de evolutie hebben we nooit hoog-calorische suikerdranken kunnen drinken, dus zijn we er ook niet goed op aangepast. Het verstoort op de lange termijn allerlei stofwisselingsprocessen.
We moeten beseffen dat we evolutionaire weerloze zoetekauwen zijn, en dat de voedingsindustrie ons ‘instinct voor zoet’ heeft gekaapt door overal suiker in bewerkte voeding (waaronder frisdranken) toe te voegen. Het betekent dat we verslaafd aan suiker raken, meer gaan eten, meer gaan kopen en dus voor meer winst van voedingsmultinationals zorgen.
Bedenk dat de voedingsindustrie jouw gezondheid niet als prioriteit heeft. Meer verkopen en winst is hun prioriteit. En dat werkt het beste door mensen verslaafd te maken én te houden.
‘Ja, maar Richard, ik geniet in het weekend gewoon van een glas frisdrank.’
Neem dan wat mij betreft de normale variant in plaats van de light-variant.
Investeer in verloren wijsheid
De wetenschap gaat ons uiteindelijk niet redden, ondanks vele fantastische doorbraken en revoluties.
De wetenschappelijke bewijsdrang gaat soms voorbij aan miljoenen jaren evolutie die tot het menselijk lichaam heeft geleid. Daarin is er nooit plaats voor kunstmatige zoetstoffen geweest.
‘Ja, maar bewijs dan dat het slecht is. Waar zijn je wetenschappelijke bronnen?’
Dat is de omgekeerde wereld.
Persoonlijk vind ik dat we terughoudender moeten zijn met allerlei menselijke uitvindingen die door commerciële druk voor iedereen toegankelijk worden, zeker in onze voeding.
Om een stap vooruit te komen moeten we als mensheid eerder een stap terugdoen. Een stap terug naar oorspronkelijk gedrag en natuurlijke voeding.
Maar dat verkoopt veel minder dan een blikje light frisdrank met hippe marketingtermen.