dagen
uren
minuten
seconden

Wil jij ook slanker of gespierder worden met OERsterk? Nu met 50 euro voordeel én een gratis tweede account voor je (sport)buddy
    Lees meer >>

Coronacrisis: waar staan we nu en waar moeten we heen?

De coronacrisis is het symptoom van een dieperliggende oorzaak. In mijn bescheiden optiek is dit de oorzakelijke keten:

Ik licht deze keten graag per stap toe.

1. Overbevolking

Er leven op dit moment ruim 7,5 miljard mensen op de aarde. We hebben ons als een plaag parasieten over de hele aarde verspreid. Ik gebruik het woord parasieten omdat we in deze veroveringstocht veel te weinig aandacht hebben geschonken aan de balans in natuurlijke ecosystemen. Frank Snowden, een medisch historicus van Yale en auteur van het boek Epidemics and society: from the Black Death to the present, zegt: 

‘Pandemieën ontstaan niet per toeval. Virussen buiten de omstandigheden uit die mensen creëren. Inmiddels zijn we op aarde bijna met z’n 8 miljarden. Door overbevolking, klimaatverandering, urbanisatie en ontbossing verwoesten we in sneltreinvaart de habitats van dieren. Daardoor komen vleermuizen en andere beesten steeds meer in contact met mensen, met het gevaar dat hun virussen op ons overslaan.

Corona is een schoolvoorbeeld van hoe virus en economie verweven zijn. De rijzende Chinese middenklasse voedt de vraag naar vlees van schubdieren, civetkatten en ander bosdieren, de vermoedelijke ontbrekende schakels in de coronaoverdracht van vleermuis op mens. ‘De eerste coronapatiënten hadden boodschappen gedaan op een drukke, vieze markt in Wuhan waar junglevlees werd verkocht. Die markt is symptomatisch voor de snelle urbanisering in de wereld, met overvolle, onhygiënische steden waarin virussen zich snel verspreiden. 

Corona is typisch een ziekte van de globalisering. Onze steden zijn allemaal met elkaar verbonden doordat mensen en goederen af- en aanvliegen. Daardoor kan een virus dat ’s ochtends Jakarta velt, tegen het avondgloren arriveren in Kinshasa, Mexico-Stad en Amsterdam. 

Mens en microbe zijn verwikkeld in een darwiniaans gevecht om te overleven, beschrijft Snowden. In dat gevecht zijn microben – virussen, bacteriën en andere micro-organismen – duidelijk in het voordeel. De wereld telt er naar schatting een quintiljoen – een 1 met dertig nullen, meer dan alle sterren in het heelal. ‘De snelheid waarmee zij zich vermenigvuldigen en aanpassen is angstaanjagend. Op dat front kan de mens niet met ze wedijveren. Onze enige wapens zijn ons verstand, en onze gave om samen te werken.’

2. Verstedelijking en industrialisering

Door het ontstaan van landbouw en veeteelt kon de mens zich in tegenstelling tot de jager-verzamelaars op vaste plekken blijvend vestigen. Deze verstedelijking heeft steeds meer natuurlijke noodzaken zoals honger, dorst, koude, hitte en gevaar weggenomen. Dit heeft een prijs. Comfort is op dit moment de grootste risicofactor voor verzwakking en ziekte.

De laatste 100 jaar hebben meerdere industrieën onze evolutionaire instincten uit het oerbrein effectief gekaapt en vermarkt, onder andere

  • het instinct voor zoet en zoet: de voedingsindustrie
  • het instinct voor lui-zijn: de comfortindustrie (van E-bikes, auto’s tot afstandsbedieningen)
  • het instinct voor prikkels: de digitale en entertainmentindustrie

Onze genen snappen geen bal van de moderne leefomgeving. Deze mismatch leidt tot signalen, die we in de geneeskunde klachten noemen. Het is een poging van het lichaam-geest-systeem om weer in balans te komen, maar helaas komen we bij klachten al snel uit bij een ander systeem: de farmaceutische industrie. Signalen worden niet begrepen of onjuist geïnterpreteerd, want het probleem wordt weggesneden of chemisch met medicatie onderdrukt.

Simpel samengevat leidt de verkeerde leefomgeving tot verkeerd gedrag en hiermee tot verzwakking van onze gezondheid.

‘Ja maar, Richard, hoe ontsnap ik hieraan?’

2.1. Train je mensbrein (en overstijg je oerbrein)
Het oerbrein leidt met zijn instincten in de verkeerde omgeving tot verkeerd gedrag. 

Het mensbrein is in staat om het oerbrein te overstijgen en gezondheidsbevorderend gedrag te kiezen, dus bijvoorbeeld die appel boven die reep melkchocola te kiezen. Naar bed te gaan in plaats van bankhangend tot laat naar Netflix te blijven kijken. Het draait hier vooral om het trainen van de juiste gezondheidsbevorderende vaardigheden. Helaas leren we dit onze kinderen nu niet in het (basis)onderwijs. De overheid heeft ook geen instituut die mensen bij gezond leven – of de juiste kennis van lichaam en geest – begeleidt en stimuleert.

2.2. Verander je omgeving
Creëer meer noodzaken. Koop een stabureau. Neem een hond. Zet je thermostaat lager, zodat je eerder gaat bewegen. Noodzaken lokken gezond gedrag uit. 

3. Vitaliteitscrisis

Nog nooit was de mens zo dik en ziek. Ruim 9,9 miljoen Nederlanders hebben een chronische ziekte en meer dan de helft van de Nederlanders weegt te zwaar.

Het is de eindafrekening van onnatuurlijk leven als gevolg van punt 1 en 2 hierboven. De natuur veroordeelt niet, maar werkt wel met natuurlijke consequenties. Onbewust plegen de meeste mensen iedere dag zelfmoord in slow motion.

Het is een paradox dat veel mensen in Europa door de lockdown nog zwakker worden, omdat het tot veel stress en een (nog) ongezondere leefstijl leidt. Ruim eenderde beweegt minder sinds de lockdown, velen hebben meer last van stress en het overgrote deel heeft zijn eetgedrag niet aangepast. In dit artikel uit De Volkskrant staat:

‘Er bestaat ook buiten crisistijd een kloof tussen mensen die erin slagen om gezond te leven en zij die dat niet kunnen’, zegt Jaap Seidell, hoogleraar voeding en gezondheid aan de Vrije Universiteit Amsterdam. ‘Er zijn mensen die over het algemeen kennis, vaardigheden, geld en tijd ontberen om gezond te leven en goed te eten. Door stress en lange werktijden komen ze er vaak niet aan toe om dingen te plannen op de lange termijn.’ De coronacrisis zal deze kloof alleen maar meer verdiepen, denkt hij.

Ook wanneer mensen weten wat gezond en ongezond is, lukt het door andere problemen alsnog niet om hun eetgedrag aan te passen, vertelt Jessica Kiefte, hoogleraar publieke gezondheid aan de Universiteit Leiden. ‘Denk hierbij aan geldgebrek of psychische problemen, zoals stress. Dat verhindert ze om de vaardigheden te ontwikkelen voor een gezondere levensstijl. Zij hebben vooral baat bij omgevingsverandering. Ongeveer de helft van de mensen is niet in staat om zonder externe hulp de levensstijl te veranderen.’

Door stress raken mensen tijdens een crisis als deze bovendien in de overlevingsmodus, zegt Kiefte. ‘Ze zijn dan minder gevoelig voor prikkels van honger of verzadiging. De bijkomende stress tijdens een crisis als deze kan ook zorgen voor een toename van alcoholgebruik en roken. Aan de andere kant zijn mensen ook geneigd te stoppen met roken. Het coronavirus tast de longen aan, dat boezemt angst in.’ Ongeveer 10 procent van de ondervraagden zei meer te drinken, slechts 5 procent meer te roken (tegenover 36 procent ‘weet niet’).

Het oerbrein slaat dus op tilt en mensen gaan zich meer volgens hun instincten gedragen. Het is dan vooral de leefomgeving die bepaalt of mensen gezond of ongezond gedrag laten zien. De moderne leefomgeving met bewerkte supermarkten en Thuisbezorgd.nl rollen helaas de rode loper uit voor de verkeerde keuze.

De verzwakte mens wordt zo nog zwakker. De kans op een nieuwe piek van Corona of een ander virus in de toekomst wordt hiermee groter.

Preventie en leefstijl
Psychiater Esther van Fenema schreef deze week terecht in haar column op de website van Medisch Contact:

Voorlopig kunnen we alvast één wezenlijke les leren uit de coronacrisis, namelijk hoe belangrijk in het algemeen preventie en leefstijl zijn. Op dit moment de enige manier om de immense dreiging het hoofd te bieden. Het zou mooi zijn als we dit inzicht doorvoeren in de aanpak van welvaartsziekten, want daarmee kunnen we zo’n 45 procent van de westerse ziektelast beteugelen.’

Samen met mijn team sta ik al jaren op de barricaden om mensen bewuster en gezonder te maken. Vanuit OERsterk reiken we de juiste educatie én training aan.

De juiste educatie leidt tot betere kennis, waardoor je betere keuzes kunt maken.
De juiste training zorgt voor groei van het mensbrein, waardoor je de instincten van het oerbrein kunt overstijgen.

De juiste training geeft je namelijk zelfbeheersing.

Volgens hoogleraar ethiek en lector bildung Joep Dohmen is zelfbeheersing een deugd die we langzaam maar zeker zijn kwijtgeraakt. Het vorige weekend zei hij in De NRC

‘In de loop van de jaren zestig en zeventig ontstond er een emancipatie waarin mensen loskwamen van kerk en staat, en steeds meer aan zichzelf werden overgeleverd.” Het gevolg: „een explosie van vrijheid en blijheid”. Maar met het neoliberalisme kwam eind jaren negentig ook de keerzijde: de uitwassen van het kapitalisme lieten een groeiend gebrek aan zelfbeheersing zien.’

Laten we als maatschappij ook belangrijke tekorten aan voedingsstoffen aanvullen. De afgelopen week bleek uit nieuw onderzoek dat vitamine K-tekorten een groot probleem bij coronapatiënten blijken te zijn. De onderzoekers vonden dat hoe ernstiger iemand ziek werd, hoe groter het tekort aan vitamine K. Ook hebben veel Nederlanders tekorten aan omega 3-vetzuren en vitamine D3, lees daarvoor deze blog ter verdieping.

Simpel advies: vul deze tekorten aan en houd deze bloedspiegels optimaal.

Terug naar het grotere geheel
Mijn collega Willem Pinksterboer schreef afgelopen week een sterke blog over de natuurgeneeskunde en het immuunsysteem. Er ligt een enorm terrein braak tussen:

  1. het collectief angstig terugtrekken in onze huizen
  2. de zorg voor je lichaam overgeven aan artsen en eventueel het aansluiten van de beademing op de Intensive Care

Binnen het kernteam van het Outbreak Management Team (OMT) zit geen enkele expert op het gebied van preventie en leefstijl. We krijgen adviezen voor onze eerste afweerlaag zoals ‘nies of hoest in je elleboog’, ‘was je handen vaak en goed’ en ‘gebruik papieren zakdoekjes’.

We krijgen alleen geen enkele advies om de belangrijke interne afweerlagen te versterken. Dat was de reden dat we vanuit OERsterk recentelijk het pakket Versterk je immuniteit lanceerden. 

Ook hoop ik dat we ons door deze crisis echt beseffen dat we sociale wezens zijn. We horen met elkaar verbonden te zijn. Deze periode van isolatie leidt volgens onderzoek bij veel mensen tot verveling, stress, depressie, eenzaamheid, machteloosheid en lusteloosheid. 

Paul van Lange (58), hoogleraar sociale psychologie aan de VU zegt dat mensen sociale dieren zijn. Hij vervolgt:

‘Menselijk contact is bijna net zo essentieel als water of voedsel. Vooral in tijden van onzekerheid, angst en stress is de interactie met mensen onontbeerlijk. Andere mensen vormen een buffer tegen de werkelijkheid, we voelen ons veilig in een groep. Als die wegvalt voelen we ons bedreigd, zo zijn we evolutionair geprogrammeerd. Ik heb het vaak over vitamine S, van sociaal contact.’

Laat ik duidelijk zijn: Eenzaamheid kan dodelijk zijn. Langdurige eenzaamheid staat volgens onderzoek gelijk aan het roken van 15 sigaretten per dag. Mensen die zich niet verbonden voelen met anderen hebben een grotere kans op verkoudheid, kanker, dementie, depressiviteit en hartfalen. Eenzaamheid is een betere indicator van een vroege dood dan de gevolgen van luchtvervuiling en niet bewegen.

En nu?

Een gezonde leefstijl is het middel.
Een bezield leven is het doel.

Train je mensbrein. Zorg voor betere vaardigheden.
Verander je omgeving. Zorg dat je van buitenaf en van binnenuit in beweging komt.
Zorg dat je verbonden bent. Met jezelf, de ander en de natuur.

Stap uit de ongezonde kudde.
Pak je eigen verantwoordelijkheid en neem leiding.

Het resultaat?
Geniet van meer geluk en gezondheid.

Wij rollen met liefde een rode loper voor je uit. Besef dat de juiste zelfzorg op dit moment de belangrijkste vaardigheid in het moderne leven is. 

Deel deze blog:

38 gedachten over “Coronacrisis: waar staan we nu en waar moeten we heen?”

  1. Bedankt. Ik ben blij dat ik nu 2 maanden jullie volg. Ik heb eerst veel zelf gedaan om mij beter te voelen.
    Vanuit het starten vanuit meditatie 9 maanden geleden sta ik nu mede dankzij jullie inzichten anders in het leven.
    Ik deel jullie kennis met de mensen die ik vanuit mijn vak als fysio/manueel therapeut mag helpen. Vroeger dacht ik dat ze beter naar mij konden luisteren.(beetje ego) nu weet ik dat ze naar mij kunnen luisteren omdat ik wijs op de wijsheid van in mijn ogen goede voorbeelden.
    Ik heb alles kennis wat ik opdoe letterlijk getest met mijn eigen lijf. fysiek en mentaal ( helaas ook heel lang de verkeerde dingen/ jeugdige eigenwijsheid noem ik het maar) ik test nu al een half jaar jullie wijsheid en voeding en daardoor kan oprecht zeggen dat ik me nu op 38 jarige leeftijd beter voel dan de laatste 25 jaar als ik praat over meer energie en gevoel van eigen waarde.
    Het jammere is wel dat er eerst crisis nodig is om te willen veranderen, loslaten van de ego en vanuit je hart te gaan leven.
    Ik blijf jullie volgen en misschien tot in de nabije toekomst
    Groet Johan

    P.S. Succes in de maatschappij kan soms alleen succes hebben in de laag die we zien met onze ogen.
    Dan is het zaak om de lagen die we niet zien meer aandacht te geven om succes te krijgen/houden in de lagen die we voelen. Werk dus vanuit je hart en gebruik je hersenen/kennis verstandig .

    1. Richard (OERsterk)

      Dank voor je reactie, Johan en fijn dat je de kracht van de juiste zelfzorg zo duidelijk hebt ervaren! Alle goeds, Richard

  2. Wat mooi samengevat !

    Dank je wel hiervoor.

    Wederom gaat het spel van beheersing door, maar ditmaal bepalen de ‘deskundigen’ onze vrijheid van leven.

    Door gezond te leven, ben je in staat om dit hele verhaal te aanschouwen en binnen deze mogelijkheden te overleven. Maar makkelijk is het niet.

    We worden langzaam aan afgesneden van elkaar. De overheid staat klaar om mensen en bedrijven te ‘helpen’ . Geld als fast food. Op korte termijn fijn maar op lange termijn betekent dit nog meer afhankelijkheid.

    We zitten allemaal vast in het systeem, en worden continu voor de gek gehouden.

    En ja …zodra we op zoek gaan naar eten begint dat proces al in de supermarkt. Hoe mooi zou het zijn als we de Bovis waarde aan onze voeding gaan toekennen? Dan ga je schrikken!

    De inhoud van je winkelwagen zal er heel anders uit gaan zien.

    Bedankt Richard, ga zo door! Nederland heeft je nodig. Samen sterk! We komen er wel. Eerlijkheid duurt het langst ! ☀️

    1. Richard (OERsterk)

      Eens, Frank, mooie toevoeging! Het wordt inderdaad tijd dat mensen ‘ontwaken’ en dat ze uit ‘The Matrix’ kunnen stappen. Het moderne leven perst je in een ongezonde kudde. Met OERsterk bieden we graag een ander tegengeluid. Alle goeds, Richard

  3. Boeiend stuk! Deze visie zou je ook eens in een praatprogramma moeten laten horen. Bijv in Op 1.

    1. Richard (OERsterk)

      Eens, maar de media kiezen (tot nu toe) vooral voor reguliere artsen, virologen etc. Ik doe wat ik kan via mijn eigen kanaal OERsterk, en dit gezondheidsvirus neemt inmiddels gelukkig ook grote vormen aan :) Alle goeds, Richard

    2. Saul Steinfeld

      Wat ik mis in dit stuk is aandacht aan de meest belangrijke deel van de mens. Namelijk de ziel, wij zijn in de eerste instantie een spirituele lichtwezens. Liefde, onvoorwaardelijke is de sleutel tot balans en genezing. Het verruimen van bewustzijn door bijvoorbeeld meditatie en veel andere spirituele activiteiten krijgen te kort aandacht. Vanuit mijn persoonlijke ervaring is dat de meest krachtige effect op mijn leven gehad. Onze verbondenheid houdt niet op bij de fysieke stoffelijke werld. Het fijn stoffelijke deel van de mens is verbonden met de hele universum. Het ontstaan van vrede verbondenheid en liefdevolle samenleving hangt af van de groei van de persoonlijke en collectieve bewustzijnsniveau. Daar ligt de sleutel tot kanteling.
      Verder ben ik helemaal eens met de punten die je hebt behandeld in je blog. Mijn levensstijl komt overeen met je adviesen, ben 66 jaar en nog geen kennis gemaakt met mijn huisarts.

      1. Richard (OERsterk)

        Eens, Saul. Energie – en vibratie – is de basis van het leven. Naast de 3 leefstijlpijlers (voeding, beweging en ontspanning) ben ik een groot voorstander van meditatie, verbinding (sociale voeding) en het trainen van dankbaarheid. Het collectieve bewustzijn neemt gelukkig toe, maar alles begint en eindigt inderdaad bij jezelf. Daar vindt werkelijke transformatie plaats. Dank voor je toevoeging. Alle goeds, Richard

  4. Teuny Janssen

    Heb je ook een tip voor iemand die 6 weken geleden Corona heeft gehad. Gelukkig niet in t ziekenhuis is beland, maar steeds weer terugvalt. Vooral energie is ver te zoeken. Huisarts zegt alleen: luister naar je lijf.

  5. Marcel van Bergen

    Er zijn ook aanwijzingen voor een andere oorzaak van het virus. Dat mis ik een beetje.
    Verder TOP! .. Belangrijke info die node gemist wordt in de berichtgeving vanuit de overheid en media.

    1. Richard (OERsterk)

      Eens, er zijn op dit moment veel ‘theorieën’. We zullen het over een aantal maanden met terugwerkende kracht (en wijsheid) beter kunnen beoordelen. Dank voor je reactie. Alle goeds, Richard

  6. Wat je hier schrijft weten de meesten van ons wel. Maar door de druk van de overheid blijven mensen in hun huis en verpieteren, terwijl ze beter een uurtje de natuur in kunnen gaan. Wij gaan geregeld wandelen en bewonderen de natuur. Dat doet goed. We worden door alle berichten in een angstcultuur geplaatst. Gezond eten en de juiste vitamines en mineralen houden ons op de been. Je hoeft het virus niet oo te zoeken, maar blijf ook niet binnen zitten. Er zal veel moeten veranderen in gedrag en voeding. Veel liefs voor iedereen.

  7. Dag Richard,
    Ik lees je blogs en luister je podcasts.
    Mijn grootste zorg is hoe bereik je jonge ouders?
    Ik ben op leeftijd, fiets me wezenloos, en heb tijd en aandacht voor jouw pleidooien.
    Het zal in de jonge gezinnen plaats moeten gaan vinden, te beginnen bij minister de Jonge.
    Fijn weekend ?

    1. Richard (OERsterk)

      Eens, en we doen wat we kunnen, Jack. De revolutie is in volle gang. Met vertrouwen koersen we door. Alle goeds, Richard

  8. Dank je wel Richard, ik ben het roerend met je eens. Wil toevoegen: zoals ik naar de hele situatie kijk, waarbij in mijn ogen de beperkingen vele malen verwoestender zijn dan het virus, dan kan het niet meer alleen over het virus gaan. Ik denk de laatste tijd vaak aan mijn moeder die bij een dreigende verstoring van de harmonie riep dat het buiten mooi weer was. Die houding kom ik nu overal tegen. Wat het mij als dochter heeft geleerd is dat ik lange tijd een roze bril op had en het heel vermoeiend was de shit buiten mijzelf te houden. Bovenal: het was uitstel, ik moest jaren later alsnog aan de bak en erkennen dat de wereld niet altijd mooi is. Veel mensen richten zich momenteel op de de voor hen positieve kant, van essentieel belang is daarbij dat ( net als bij bijv. een verslaving) eerst wordt erkend dat we vrij willen zijn en blijven! Die krachtige energetische verbinding is cruciaal voor een echte wereldwijde verandering. Van slachtoffer naar zelfstandigheid, en dán volgen de keuzes … Hartelijke groet van Neeltje

  9. Maarten Anthonise

    Beste Richard,
    ik las je artikel zojuist en voel een sterke verbinding met wat jij (en de auteurs die je aanhaalt) aangeeft: volgens mij sla je de spijker precies op de kop! Wat nu belangrijk is verdere bewustwording te creëren door deze en andere vergelijkbare gedachten te injecteren in onze samenleving en daarbij nadrukkelijk uit de hoek van de complot theoriën te blijven. Ik hoop ook dat “onze” lezers deze informatie minstens 10x willen verspreiden met een persoonlijke aanbeveling, zodat steeds meer mensen een zelfreflectie tot stand kunnen brengen en op deze manier een beweging op gang kunnen brengen: beweging is juist datgene wat we als mensheid nodig hebben, zowel individueel als collectief.
    Dit is net zo belangrijk als applaudisseren voor onze zorgmedewerkers, het is de volgende stap, die op den duur nieuw (terecht!) applaus overbodig moet maken.
    Daarom een oproep aan iedere lezer: neem nu even geen afstand maar kom in actie en laat zien dat je ook werkelijk betrokken bent!

    1. Richard (OERsterk)

      Dank voor je reactie, Robert en ik zal met liefde mijn visie met de wereld blijven delen. Alle goeds, Richard

  10. Heel goed informatief stuk Richard!
    Jammer dat er geen preventie “experts” zitten in het adviescollege van het kabinet.
    Ook in de praatprogramma’s( veel van hetzelfde) zie en hoor je ze niet…
    Wat ik nog mis is dat ,naast de leefstijl op voedings en bewegingsniveau, het mijns inziens heel belangrijk is dat er een omslag komt in bewustzijn. Het bewust worden van wat er werkelijk belangrijk is in het leven en dat heeft met zingeving te maken.
    We zullen moeten leren om op een andere manier naar het leven te kijken.
    En dat komt van binnenuit. Reflecteren om de maatschappij op een andere manier in te richten en er na deze intelligente lockdown anders uit te komen. De maatschappij een nieuwe structuur geven. En dat zullen we met z’n allen moeten doen en niet alleen maar volgen wat de “autoriteiten” ons vertellen. De erkende Astrologen hebben zowel de crisis in 2008 als deze crisis aan zien komen. Alleen de manier waarop ( een virus) niet.
    We zullen innerlijke kracht op moeten bouwen om vanuit onszelf verantwoordelijkheid te nemen en nieuwe initiatieven te nemen wat in dienst staat van een groter geheel.. Ieder met zijn eigen unieke talenten kan daaraan meewerken om het samen naar een ander niveau te tillen. Dat is de bedoeling van deze transitie naar een nieuw tijdperk . Want dat we overgaan naar een nieuw tijdperk dat is zeker.
    Veel succes en ik volg je graag!
    Greetje Brouwer . Astroloog.

    1. Richard (OERsterk)

      Eens, Greetje, bewustzijn is het startpunt van alles. Ik heb daar in deze blog niet specifiek op ingezoomd, maar bijna in al mijn diensten (boeken, video’s, podcast) komt terug dat zingeving de basis van het leven is. Dank voor je toevoeging! Alle goeds, Richard

  11. Duidelijk verhaal. Wat had de homo sapiens gedaan? Laatst 2 afleveringen gezien op Discovery over de eerste mens, onze voorouders. Wist jij dat de evolutie herschreven is in 2010? En waarom de homo sapiens als enige menssoort van de 27 menssoorten nog over is? Affein in die 2 afleveringen kwam ook naar voren hoe de mens zich afhankelijk had gemaakt van technologie? Zeer interessant. Zie natuurlijknormaal.blogspot. “wat heeft de evolutie met klimaatsverandering te maken” daar kan je de 2 afleveringen terug kijken.

  12. Hi Richard,
    Dank voor dit welingelichte en heldere artikel! Ik vroeg me af… Heb jij enig idee waardoor vitamine K tekorten ontstaan? Is het simpelweg dat mensen dat in hun voeding te weinig binnenkrijgen, of is er iets anders wat daar aan bijdraagt?

Laat een reactie achter

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Gerelateerde blogs

Hoe ik in de media als ‘influencer’ of ‘goeroe’ altijd het onderspit

Hoe ik in de media als ‘influencer’ of ‘goeroe’ altijd het onderspit delf

Vorige maand was er een uitzending van Pointer over ultrabewerkt voedsel. In deze korte uitzending werden ook enkele Social Media-fragmenten van mij over ultrabewerkt voedsel zoals margarine, brood en witte jassen uitgezonden. Naast een paar andere internationale fragmenten was ik de enige Nederlandse expert die ze hadden uitgekozen (het is