Eens in de paar jaar duiken de media massaal op voedingssupplementen. Dit keer was Arjen Lubach de aanstichter met ‘een satirisch item’ in zijn avondshow. Volgens hem zijn supplementen onnodig en geldverspilling. Zijn conclusie: als je gezond en gevarieerd eet krijg je alle voedingsstoffen voldoende binnen en zijn supplementen zinloos. Kortom, supplementen zijn kwakzalverij volgens hem.
Eerlijk, het is de mening die ik ook had toen ik nog (reguliere) geneeskunde studeerde. Aan de ene kant wist ik nog niets van de orthomoleculaire geneeskunde. We kregen slechts 20 uur (!) voedingsonderwijs in zes jaar medische opleiding. Aan de andere kant is er een soort mantra van ‘wat we niet in de medische opleiding krijgen aangeboden, werkt niet of bestaat niet’. Het is misplaatste arrogantie met een minachting voor stromingen of wereldbeelden die het niet kent of voor geneeskundige inzichten die niet op het reguliere mechanische wereldbeeld aansluiten.
Een botsing tussen twee werelden
Na mijn doctoraal geneeskunde besloot ik de reguliere zorg te verlaten. Ik wist alles over ziektes en de dood, maar niets over preventie, leefstijl en optimale gezondheid. Een ontdekkingstocht in de orthomoleculaire geneeskunde en psycho-neuroimmunologie (PNI) volgde.
Deze vakgebieden geven bij criticasters gelijk uitslag en misplaatste verhevenheid. Dat is een gemiste kans, omdat mensen ook vandaag niet de beste zorg krijgen door het scheiden van regulier en alternatief (door ego en financiële belangen).
Of beter geformuleerd: alles wat niet regulier is wordt als alternatief betiteld. Maar is de norm misschien de afwijking en de afwijking misschien de oorspronkelijke norm?
Iedere arts legt de Eed van Hippocrates af. Hippocrates (460-377 v. Chr.) was een holistisch geneesheer die alleen met natuurlijke interventies werkte. Logisch, want in die tijd waren er nog geen farmaceutische medicijnen. Natuurlijke interventies waren de norm. Logisch, want de nadruk lag op het stimuleren van het zelfherstellend vermogen van het lichaam.
Een hele andere aanpak dan het bestrijden van ziekte, en niets doen in het preventieve stadium hiervoor. De moderne geneeskunde is vooral effectief op het gebied van de acute geneeskunde, maar schiet tekort in de aanpak van welvaartsziekten. Miljoenen mensen in Nederland zijn afhankelijk van chemische medicijnen die op de lange termijn niet tot genezing leiden. In Nederland worden ieder jaar zo’n 27.000 patiënten in het ziekenhuis opgenomen met ongewenste bijwerkingen, om nog maar te zwijgen over enorm veel mensen die onnodig veel te veel medicijnen gebruiken zoals maagzuurremmers, pijnstillers of antidepressiva. In mijn actieve jaren dat ik mezelf tussen 2007-2011 als ZZP-er aan thuiszorginstellingen en verzorgingstehuizen heb verhuurd heb ik bij enorm veel mensen hun medicatie-afstelling geoptimaliseerd en verminderd – uiteraard altijd in overleg met hun behandelend arts en/of apotheker.
Een open deur intrappen: vanuit evolutionair perspectief kan een tekort aan bijvoorbeeld omega 3-vetzuren (zeevoedsel), vitamine D3 (zonlicht) of magnesium (plantaardig voedsel) tot klachten leiden. Vanuit de evolutie kunnen we nooit een tekort hebben aan een cholesterolverlager, een bloeddrukverlager of een pijnstiller. Ze hebben nooit deel uitgemaakt van onze evolutie (en natuurlijk is het een zegen dat we deze medicijnen nu in specifieke gevallen wel kunnen inzetten).
Praktijkervaring
Vanaf 2008 tot 2019 heb ik een praktijk voor integrale geneeskunde gehad waarin ik ruim 4000 patiënten – van baby’s tot senioren – heb behandeld. Leefstijladviezen, waaronder supplementen, waren de rode draad van het herstel.
Door deze praktijkervaring heb ik de kracht van supplementen jarenlang ervaren, en doe dit nog steeds. Trouwens ook in mijn eigen leven. Als ik mijn dagelijkse basissupplementen niet inneem, slaap ik minder diep, heb ik minder energie en ben ik mentaal minder stressbestendig.
Tienduizenden complementaire gezondheidswerkers hebben enorm veel positieve ervaringen met supplementen. Er komen ook wekelijkse nieuwe wetenschappelijke publicaties, maar deze verdwijnen in het onderste laatje van de reguliere geneeskunde. Het past (nog) niet in hun wereldbeeld.
Ik schrijf expres ‘nog niet’, omdat ik denk dat de geneeskunde over vijftig of honderd jaar veel holistischer is geworden, ook uit noodzaak omdat de huidige aanpak letterlijk dood loopt. Er is nu al sprake van een zorginfarct.
Ook verwacht ik dat de kracht van supplementen dan veel meer bewezen is, maar hier is veel meer onderzoeksgeld voor nodig (en daar heeft de farmacie – nu de grootste financier van medisch onderzoek – natuurlijk geen interesse in, omdat natuurlijke stoffen niet te patenteren zijn).
Het voorbeeld van foliumzuur
In 1964 verscheen in de Journal of Obstetrics and Gynaecology een artikel getiteld ‘The role of folic acid in pregnancy’. Auteur was de Britse gynaecoloog Bryan Hibbard. In zijn onderzoek achtte hij het waarschijnlijk dat het aantal abortussen en foetale misvormingen moest worden toegeschreven aan een defect in de foliumzuurhuishouding. Hij stelde voor om de inname van foliumzuur vóór de conceptie te starten omdat de stofwisselingsstoornis vaak al vroeg in de zwangerschap begint. Hij deed in 1964 correcte aanbevelingen, maar er gebeurde verder niets. Er kwam steeds meer onderzoek beschikbaar wat bovenstaande conclusie onderschreef. Pas in 1992 adviseerde de toenmalige voedingsraad de Nederlandse regering om foliumzuur te suppleren aan vrouwen met een verhoogde kans op het krijgen van een kind met een neuraalbuisdefect (spina bifida).
In september 1995 ging de publiekscampagne van start om Nederlandse vrouwen te informeren over foliumzuursuppletie, dat het risico op een kind met een open ruggetje verkleint. Dertig jaar na de baanbrekende publicatie van Hibbard viel het kwartje. In die tussentijd zijn er honderden kinderen met een open ruggetje geboren. De wetenschappelijke bewijsdrang heeft het toepassen van deze kennis over foliumzuur enorm vertraagd.
Reguliere kwakzalverij?
De orthomoleculaire geneeskunde heeft al een kleine plaats in de reguliere geneeskunde in voedingsadviezen. Zo laat de overheid vitamine A en D toevoegen aan boter. Ook krijgen mensen het advies om in de winter vitamine D3 te nemen en krijgen baby’s na de geboorte 1 milligram vitamine K per injectie (dat is een 100x hogere dosering dan de ADH van een 7 tot 11 maanden oude baby). Emeritus hoogleraar Frits Muskiet vraagt in een sterk betoog af of dit volgens Lubach ook kwakzalverij is?
Onvolledige voeding
Als je volgens de richtlijnen van de Gezondheidsraad eet, dan zou je voldoende voedingsstoffen binnen moeten krijgen. Het gebruik van supplementen zou dan niet nodig zijn, met uitzondering van specifieke doelgroepen. Dat klinkt in theorie aannemelijk, maar de praktijk blijkt vaak anders. Want wees eens eerlijk: eet jij altijd precies volgens de richtlijnen van de Gezondheidsraad? Die kans is klein, want bijna niemand eet precies volgens de richtlijnen. Uit onderzoek* blijkt namelijk dat slechts:
- 16 procent van de volwassenen voldoende groente eet (>200 gram per dag)
- 13 procent van de volwassenen voldoende fruit eet (>200 gram per dag)
- 34 procent van de volwassenen voldoende vis eet (een keer per week)
- 6 procent van de volwassenen voldoende ongebrande noten eet (15 gram per dag)
- 19 procent van de volwassenen voldoende thee drinkt (drie koppen per dag)
Het grootste deel van onze bevolking eet dus niet wat er gegeten zou moeten worden om voldoende voedingsstoffen binnen te krijgen. Dit eetgedrag leidt tot een verhoogd risico op allerlei voedingstekorten en daarmee op klachten en ziekten. De verschillende organen in het lichaam hebben namelijk voldoende voedingsstoffen nodig om goed te kunnen functioneren – lees: om gezond te kunnen blijven.
* Voedselconsumptie 2012 – 2016 Vergelijking met de Richtlijnen goede voeding 2015.
Onzichtbare tekorten
Officiële instanties zijn bang voor overdoseringen, waardoor de meerderheid van de mensen met onderdoseringen rondloopt, waaronder aan magnesium.
De voedselconsumptiepeiling van 2007-2010 toont dat, afhankelijk van leeftijdsgroep, 11-75 procent van de 9-70 jarige Nederlanders een magnesiuminname heeft die onder de gemiddelde behoefte ligt. Volgens andere experts komt een zogenoemd subklinisch magnesiumtekort veel voor en is dit één van de belangrijkste oorzaken van chronische ziekten, waaronder hartziekten en vroegtijdige overlijden. Volgens hen kan een subklinisch magnesiumtekort als volksgezondheidscrisis worden beschouwd.
Letterlijk schrijft het RIVM: ‘Een deel van de bevolking krijgt minder vitamine A, B1, C en E, magnesium, kalium en zink binnen dan wordt aanbevolen’. Wat dat betekent weet het RIVM niet: ‘Onderzoek is nodig naar de effecten hiervan op de gezondheid’.
Schijf van Vijf compleet?
De schijf van vijf is de heilige graal vanuit de officiële instanties. Maar 1. levert deze schijf wel de juiste concentraties aan essentiële voedingsstoffen? En 2. volgen mensen dit advies wel?
1. Bij het modelleren van die Schijf van Vijf identificeerde het Voedingscentrum potentieel te lage innames van ijzer, zink, selenium, foliumzuur, vitamine A en vitamine D voor een deel van de leeftijd/geslachtgroepen.
2. Alsof dat al niet genoeg is, constateert het RIVM dat: ‘veel Nederlanders minder dan de aanbevolen hoeveelheden van de producten van de Schijf van Vijf eten en drinken’.
De focus van officiële instanties ligt op de ADH, dus de Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid. Deze concentraties dekken gebreksziekten af, maar zijn ze genoeg voor optimale gezondheid? (of is Achterhaalde Dagelijkse Hoeveelheid een betere term?)
Recente inzichten in coronatijd
Het coronavirus had veel minder schade kunnen aanrichten als mensen voldoende van de juiste micronutriënten in hun lichaam en bloed hadden, waaronder vitamine D3 en selenium.
Want het was/is niet per sé het virus zelf waaraan men overlijdt, maar de schade die door het immuunsysteem wordt veroorzaakt als reactie op het virus.
Om het immuunsysteem gebalanceerd te houden – zodat het gecontroleerd kan functioneren – zijn voldoende micronutriënten zoals omega 3-vetzuren, vitamine D3, zink en magnesium essentieel.
Belangrijke wetenschappelijke inzichten waarmee regulier niets gebeurt, want de farmacie heeft de macht (wat we ondervonden hebben door het wereldwijde experiment van het onbekende coronavaccin. Inmiddels wordt de schade – en bijwerkingen – hiervan steeds duidelijker, onder andere door het onvermoeibare werk van de Engelse cardioloog Aseem Malhotra, maar ook in ons land door bijvoorbeeld Maurice de Hond).
Volgens emeritus hoogleraar Frits Muskiet lacht de farmaceutische industrie het laatst, omdat deze industrie wel het vereiste bewijs heeft voor de werkzaamheid van haar geneesmiddelen. En hij voegt terecht toe dat deze industrie geen belang heeft bij een adequate inname van vitamines en mineralen door jou en mij.
Mijn zoektocht naar een totaalconcept
Door mijn positieve ervaringen met duizenden patiënten ben ik in 2016 een webshop gestart, als service voor mijn patiënten. Ik nam een medewerker aan en runde deze webshop tot 2018. Zonder winst overigens, want de marges waren klein omdat patiënten korting kregen.
In deze webshop bood ik veel goede orthomoleculaire A-merken aan, maar in de praktijk viel de therapietrouw tegen als mensen meerdere potjes supplementen moesten innemen.
Ik besloot bij alle grote merken te informeren of er een totaalconcept beschikbaar was, of in de planning zat. Het antwoord was overal ‘nee’.
Toen besloot ik om met een team uitgebreid onderzoek te doen naar de juiste inhoudsstoffen in de juiste concentraties en juiste actieve vormen die de gemiddelde Nederlander nodig heeft. De uitkomsten heb ik toen gedeeld in de uitgebreide blog met de titel Basissupplementen: waarom en welke doseringen?
Het heeft in 2019 tot het ontwikkelen van het totaalconcept Vitaily geleid. Een duurzaam totaalconcept met acht belangrijke stoffen in één dagzakje (van composteerbare biofolie), namelijk:
- Omega 3-vetzuren (uit algenolie)
- Vitamine D3
- Vitamine K2
- Magnesium
- Zink
- Selenium
- Jodium
- Vitamine B12
We hebben gekeken naar wat de gemiddelde Nederlander tekort komt ten opzichte van ADH. Dat tekort vullen wij met Vitaily aan. In combinatie met gemiddeld voedingspatroon leidt dit tot het behalen van in ieder geval de ADH. Omdat we deze stoffen in een totaalconcept kunnen aanbieden is het voor mensen goedkoper dan losse plastic potjes van deze stoffen in dezelfde concentraties (en dezelfde actieve vormen). Bijkomend voordeel: de hele keten van Vitaily is plasticvrij en voor iedere maanddoos wordt een boom geplant. Zo worden niet alleen de gebruikers, maar ook de wereld vitaler.
Voor alle orthomoleculaire stoffen geldt een wettelijke maximum concentratie. In Vitaily maken we bewust geen gebruik van megadoseringen in verband met veiligheid, maar hebben we gekozen voor doseringen die rond de ADH liggen (met uitzondering van vitamine D3, omdat een vitamine D3-tekort volgens internationale experts een wereldwijde pandemie is).
Als laatste: er zijn vele andere supplementen voor andere specifieke indicaties, ook met goede wetenschappelijke onderbouwingen. Volg in Nederland bijvoorbeeld het platform Voedingsgeneeskunde of Ortho.
Samengevat horen basissupplementen een centrale plaats te hebben in het moderne leef- en eetpatroon. Enerzijds omdat het moderne voedingspatroon ontoereikend is, anderzijds ook omdat de moderne mens te maken heeft met (chronische) stress en een radicale toename aan gifstoffen, waardoor hogere behoeftes van deze belangrijke voedingsstoffen nodig zijn (om deze gifstoffen te ontgiften, een proces wat veel (extra) voedingsstoffen kost die dus wel voorradig moeten zijn).
Ik blijf daarom dagelijks mijn basissupplementen innemen. Dat advies geef ik jou ook (en koop vooral de merken die bij jou passen).
Is je lijf je lief, leef dan proactief én preventief.
P.S. Het lijkt soms net een godsdienstoorlog tussen de kampen ‘pro-supplementen’ en ‘anti-supplementen’. Het betekent een emotionele vooringenomen standvastigheid, zonder oordeelvrij naar elkaar te kunnen luisteren, buiten bestaande kaders te durven kijken of zelf op onderzoek uit te gaan. Of nog spannender: om je mening of visie te kunnen herzien en je oogkleppen af te zetten. Ik roep iedereen op – of je nu twijfelt of niet – om je eigen onderzoek te doen, ook op basis van alle links die in deze blog vermeld staan. Want pas als je je écht in een onderwerp hebt verdiept kun je er een gedegen uitspraak over doen.
Over ons:
Vanuit OERsterk is het onze missie om één miljoen te begeleiden naar een beter leven door middel van de juiste zelfzorg. Naast voeding, beweging, ontspanning, slaap, sociale verbinding, zingeving is er ook een plek voor supplementen. Supplementen zijn dus geen heilige graal, maar een onderdeel van een holistische totaalplan voor een beter leven met meer fysieke energie, mentale rust en meer voldoening & zielsgeluk.
Wij zijn graag jouw gids naar een beter leven door middel van onze blogs, OERsterk Podcast en wekelijks gezondheidsnieuws.
Alle goeds, en proost op een beter leven!
2 gedachten over “Supplementen door Lubach onder vuur: is het terecht?”
Hi Richard!
Eerst wil ik je en je team bedanken voor het verspreiden van het gezondheidsvirus.
Ik volg jullie sinds 2018 en geniet van het gemak van Vitaily supplementen ook al een paar jaar.
Ik volg op dit moment je cursus ‘Lekkerder in je vel in 4 weken’.
Naar aanleiding van het stukje over supplementen, in combinatie met de opmerkingen van Arjan Lubach en jouw reactie in deze blog, ben ik mij weer goed gaan verdiepen in de supplementen die ik inneem.
Ik kan mij helemaal vinden in je onderbouwing voor Vitaily.
Waar ik over twijfel zijn de andere supplementen die ik inneem op advies van mijn orthomoleculair therapeut.
Een jaar geleden heb ik bij haar een EMB test gedaan en daaruit kwam het advies om extra Magnesium en Vitamine B12 te slikken.
Ik heb toen duidelijk aangegeven dat ik Vitaily supplementen ook al innam en een zakje met de dosering laten zien. Er werd tegen mij gezegd dat het niet uitmaakte en dat ik prima extra kon slikken.
De volgende producten van Vitakruid zijn aan mij geadviseerd:
Vitakruid B12 Combi 6000 (met folaat en P-5-P):
– Vitamine B12 (Adenosylcobalamine) 3000 mcg
– Vitamine B12 (Methylcobalamine) 3000 mcg
– Vitamine B6 3,5 mg
– Foliumzuur 400 mcg
RelaxComplex (Magnesiumtauraat 1250 mg & Vitamine D3):
– Vitamine B12 (Adenosylcobalamine) 522 mg
– Vitamine B12 (Methylcobalamine) 0,7 mg
– Vitamine B6 50 mg
– Vitamine B1 50 mg
– Magnesium 100 mg
Voor dit laatste product, staat op Internet nu een andere dosering dan wat op mijn potje staat.
Volgens jouw documenten heeft een volwassen 2,8 mcg B12 nodig per dag (precies wat in Vitaily zit).
In de documenten van mijn therapeut zie ik 4 mcg per dag minimaal (kan wel tot 20 mcg per dag).
Er is op zich al een verschil in de geadviseerde hoeveelheden, maar waar ik van schik is de dosering die ik daadwerkelijk inneem!
Ik maak mij zorgen over een veel te veel aan B12; op Internet zijn de meningen verdeeld en er zijn onderzoeken nog bezig.
Ik heb gelezen dat een te veel aan B1 en B6 wordt weggespoeld met plassen. Voor B12 is het minder duidelijk.
En het lijkt mij sowieso zonde om extra supplementen te slikken die ik uiteindelijk weer uitplas.
Voor de duidelijkheid, ik ben geen vegetariër of veganist.
Ik ben heel erg benieuwd naar jouw mening hierover.
Heeft het überhaupt zin om zo veel Vitamine B12 te slikken?
Kan het kwaad om zo veel Vitamine B12 te slikken?
En hoe zit het met Foliumzuur en Magnesium?
Vriendelijke groet.
Het zijn bij elkaar inderdaad hele hoge doseringen, Cecile. Natuurlijk kun je ook altijd deze bloedwaarden meten, bijvoorbeeld via bloedwaardentest.nl (want mogelijk is het te veel, en heb je dit geheel allemaal niet nodig). Alle goeds!