Â
Er zijn veel kanttekeningen bij de nieuwe Schijf van Vijf. Ik wil vanuit OERsterk graag een breder geluid laten horen. Hieronder in vijf onderdelen mijn reactie op de nieuwe Schijf van Vijf:
Â
1. Wetenschap
2. Melk
3. Brood
4. Leefstijl
5. Ontsteking
Â
1. Wetenschap
Wetenschap is de heilige graal bij de samenstelling van de Schijf van Vijf. Wat bewezen is, is waar. Wat niet bewezen is, is niet waar. En wat niet onderzocht is, kan niet in wetenschappelijke adviezen worden opgenomen.
Â
Maar wetenschap is slechts een tijdelijke schijnzekerheid onder invloed van voortschrijdend inzicht.
Â
Het huidige voedingsonderzoek is veel te gefragmenteerd. Het richt zich op individuele voedingsstoffen, maar in werkelijkheid is een natuurlijk voedingsmiddel zoals een stronk witlof, een paranoot of een stuk vis
een biologisch systeem. De wetenschap snapt nog heel weinig van die synergetische verbanden. Oorspronkelijke voeding wordt daardoor onvoldoende als medicijn ingezet.
Â
De vraag is natuurlijk ook of de natuur zich in de huidige onderzoekmodellen laat vangen.
Evidence based-onderzoek is niet heilig, zowel in de geneeskunde als bij voedingsonderzoek. In wetenschappelijk onderzoek heb je correlatie en causatie. Correlatie betekent een verband, maar is nog geen bewijs. Brandweermannen zijn bijvoorbeeld geen oorzaak van brand, terwijl ze bij brand wel vaak worden gezien. Causatie betekent een oorzakelijk verband, dus oorzaak-gevolg. Het huidige evidence based medicine (EBM) is vertaald naar voeding in de vorm van evidence based nutrition, maar hier is het model niet voor bedoeld. Voeding is veel te complex en synergistisch. Het is eerder een schot hagel dan een magic bullet.
Â
Het is ook goed om te beseffen dat er in de wetenschappelijke wereld weinig vrede is. Hoe meer artsen en wetenschappers ik spreek, hoe meer haat en nijd er in hoge wetenschappelijke bolwerken blijkt te zijn. Universiteiten concurreren met elkaar. In de wetenschap zijn er zeer veel voor- en tegenstanders over hetzelfde onderwerp. Op zich gezond, maar het gemiddelde wordt dan meestal als advies genomen. Daar is dan ‘consencus’ over.
Â
Voedingsonderzoek wordt met name door de voedingsindustrie gefinancierd. De multinationals willen hiermee vooral nieuwe producten ontwerpen voor de voedingsmarkt. Het onderzoek, dat miljoenen kost, moet worden terugverdiend. Aan de natuur valt weinig te verdienen, dus er wordt weinig onderzoek naar onze oorspronkelijke voeding gedaan. De natuur laat zich gelukkig niet patenteren. Het is van iedereen. Maar de survival is wel van het bos naar de supermarkt verplaatst: bewerkingen (E-nummers), pasteurisatie, genetische modificatie, pesticiden, herbiciden, hormonen, antibiotica, fructose, suiker, alcohol, gluten en transvetten. De voedingsindustrie doet ook zaken goed. Miljarden mensen kunnen veilig eten zonder voedselvergiftiging, maar de industrie is doorgeschoten in de kunstmatige bewerking van voedsel.
Er is hoop
Deze maand was er
een item bij EenVandaag waarin duidelijk werd dat oervoeding diabetes type 2 kan genezen. Het herstelt de insulinegevoeligheid, en daarmee de diabetes, beter dan een regulier dieet. Dat is nu voor het eerst wetenschappelijk aangetoond. Hopelijk gaat aankomende jaren de kracht van oervoeding op meer onderzoeksterreinen helder worden. Want alle antwoorden zitten in de natuur. We moeten ze alleen nog zoeken.
Â
Natuurvolkeren kennen trouwens geen Schijf van Vijf. Zij leven volgens de seizoenen en alles is biologisch en lokaal. Ze zijn opvallend slank, fit en chronische welvaartsziekten komen niet voor.
Â
En hoe doen wij het in Nederland?
Â
Ruim 5,3 miljoen mensen zijn chronisch ziek, ongeveer 8 miljoen mensen (!) zijn te zwaar en ruim 1 miljoen mensen slikken antidepressiva. Ruim de helft van de 65-jarigen heeft 2 of meer chronische ziektes – gezond oud worden lijkt niet meer voor te komen. De huidige voeding en ongezonde leefstijl lokt ontstekingen uit, maar daarover meer in punt 4 en 5.
Â
Naast wetenschap maak ik ook gebruik van evolutionaire logica en praktijkervaring. Ik ben geen wetenschapper, maar een onderzoeker van het leven. Een kennisvergaarder. In 2006 heb ik tijdens mijn opleiding geneeskunde zelf een half jaar onderzoek gedaan naar het effect van diabetes op de hartfunctie.  Ik ben dus zeer bekend met methodiek en statistiek, en hoe je met je onderzoeksopzet de onderzoeksuitkomst kunt beïnvloeden. Of anders gezegd: naar je hand kunt zetten.
2. Melk
Voorheen was het advies 450 gram zuivel per dag. In de nieuwe Schijf van Vijf is het advies twee tot drie porties per dag, zon 300 tot 400 gram. Ook wordt margarine aangeraden en roomboter afgeraden.
Â
Â
Roomboter is veel natuurlijker dan margarine. Kijk maar eens naar het productieproces:
Â
Â
Roomboter heeft één ingrediënt: roomboter. Margarine heeft veel meer ingrediënten. Onze voeding lijkt volwaardig, maar is het niet. Aan bakkerszout in brood wordt jodium toegevoegd en aan margarine vitamine A en D. Zowel jodium, vitamine A en D komen uit het oorspronkelijke land-watermilieu in de vorm van zeegroenten, vis en orgaanvlees.
Â
Ook melk is niet noodzakelijk voor een goede gezondheid. En al helemaal niet voor sterke botten. Je kunt calcium namelijk ook uit groene bladgroenten, zeegroenten, cacao, radijs, noten, broccoli, kool, waterkers, pijnboompitten, asperges, boerenkool en eieren halen. Melk bevat lactose (melksuiker) en caseïne. Melk heeft een
aantal negatieve gezondheidsassociaties, waaronder het stimuleren van ontsteking (zie punt 5) en prostaatproblemen. Veel mensen ervaren dat melk in de spijsvertering verslijmend werkt.
Â
Â
Zuivel is gefermenteerd veel beter te verdragen. Zuivelproducten bevatten lactose, het melksuiker. Het wordt door het enzym lactase in de darm afgebroken. Een aantal mensen kan dit niet en noemen we lactose-intolerant. Andere mensen maken wel genoeg lactase aan. Dat is een evolutionaire aanpassing op de toename van lactose, maar dat wil nog niet zeggen dat lactose gezond is of dat we het nodig hebben voor optimale gezondheid. De lactaseproductie is bij veel mensen niet hoger dan voor 3 glazen melk. Meer melk leidt dan tot spijsverteringsproblemen zoals diarree. Dat is de belangrijkste reden dat de zuivelindustrie maximaal 3 glazen melk adviseerde met Joris Driepinter. De mens blijft evolutionair het enige zoogdier dat na de zoogperiode nog melk drinkt, en dan leent het deze melk ook nog eens bij een ander zoogdier. De mens is natuurlijk ook het enige zoogdier dat kunstmatige voeding produceert én consumeert. Professor Walter Willett van de Harvard Universiteit zegt treffend: Je kunt beter met je koe een stuk gaan wandelen voor sterke botten dan haar melk drinken.Â
3. Brood
Naast melk is brood evolutionair ook een nieuw voedingsmiddel. We eten pas brood sinds de landbouw en veeteelt, ongeveer 10.000 jaar geleden. De mens is er nog niet optimaal aangepast aan deze voedingsmiddelen. Het probleem is niet dat de mens af en toe een bakje yoghurt of een broodje wil eten, maar de gemiddelde Nederlander eet veel te eenzijdig. Brood of yoghurt bij het ontbijt, brood bij de lunch en aardappelen of pasta bij het avondeten.
Â
Brood en pasta worden van granen gemaakt. Granen zijn kinderen van de plant. De plant wil overleven en maakt daarom stoffen aan die een negatief effect hebben op prooien. Deze stoffen heten anti-nutriënten, zowel lectinen, saponinen en gluten (een gliadine). Anti-nutriënten irriteren bij veelvuldig gebruik het darmslijmvlies en belemmeren een goede opname van voedingsstoffen, waaronder vitaminen en mineralen. In mijn eerste boek
OERsterk: gezond, fit en slank volgens de natuur heb ik dit beschreven. Of lees
dit blogartikel over negatieve factoren in brood zoals fytinezuur, amylaseremmers en gluten.
Â
Tarwe is trouwens een compleet onnatuurlijk graan dat zonder de mens niet kan leven. Als tarwe niet wordt geoogst, dan sterft het op het land. De tarwekorrel heeft namelijk geen breuklijn, dus het zaad kan niet in de aarde vallen en weer een nieuwe levenscyclus starten. Door genetische manipulatie zijn veel mensen gevoelig voor tarwe.
Â
Groente bevat 8x zoveel vezels als brood. Eet dus liever meer groentes voor een goede stoelgang. In granen, dus in brood, zit veel zetmeel, dat de dunne darm niet allemaal kan opnemen. Er komt zo meer zetmeel in de ontlasting. De zetmeel is voeding voor negatieve bacteriestammen, en brengt zo de darmflora uit balans. Het ontsporen van de balans in de darmflora heeft weer
een negatief effect op belangrijke hormonen zoals insuline en leptine, en hiermee het optreden van het metabool syndroom, obesitas en ontstekingen (zie punt 5).
Â
Ik zie brood vooral als vulling, je kunt prima zonder. Ik zie gezond beleg wel als voeding. Doe dus brood op je beleg in plaats van beleg op je brood. En pas de 3-dagenregel toe: als je vandaag brood of zuivel eet, eet het dan morgen en overmorgen niet.
Â
Â
Eet brood en melk niet omdat het moet of het opgedrongen wordt in de Schijf van Vijf. Je krijgt geen gebreksziekten als je geen brood of melk eet. Mijn mening is dat melk en brood beter uit de Schijf van Vijf kunnen (want dat mogen we dagelijks eten) en in een optionele schijf ernaast wordt geplaatst, bij niet dagelijks. Mogelijk vind je brood of melk heerlijk en kun je niet zonder, want gluten in brood (gliamorfine) en caseïne in melk (casomorfine) hebben een verslavend effect en een negatieve invloed op verschillende lichaamsprocessen. Zorg voor variatie.
4. Leefstijl
Soms lijkt voeding de heilige graal. Dat is onjuist. Leefstijl is de heilige graal en voeding is daar slechts een onderdeel van. Ik verwacht niet dat de revolutie van bovenaf, via politiek en officiële instanties gaat komen. De revolutie komt van onderaf, via de mensen zelf en via pioniers die buiten bestaande kaders durven te denken. Maar dan gaan de instanties zich roeren. Of zoals Frank Kok, emeritus hoogleraar Voeding en Gezond van de Wageningen Universiteit, het zegt:
Â
Het is een baken in een circuit dat krioelt van de charlatans en eendagsvliegen die boerenkool-smoothies en kokosolie sexy proberen te maken vanwege financieel gewin.
Â
Ik mocht op 21 oktober 2014 in een live Radio-1 interview mijn boek
OERsterk Leven: Totaalconcept voor een sterk lichaam en vrije geest toelichten. Radio 1 had Frans Kok al om een reactie gevraagd op een paragraaf in mijn boek waarin ik vermeld dat groente en fruit ook een dag- nachtritme blijken te hebben (
met bronvermelding ‘Worteltjes bij groenteboer leven nog en hebben een dag- en nachtritme’, 21 juni 2013 Volkskrant). Professor Kok vond dat mensen die dat schrijven in de psychiatrie thuishoren. Ik vrees dat hij mijn boek nooit heeft gelezen. s Avonds mocht ik mijn boek bij
RTL Late Night toelichten.
Â
Â
Â
Â
De vechthouding werkt polarisatie in de hand. Hetzelfde geldt voor goeroes die het Voedingscentrum continu afbranden. Het leidt tot voedselverwarring in de maatschappij. Het Voedingscentrum heeft voor veel mensen bestaansrecht, en dat is prima. Maar in de wetenschap is er te weinig ruimte voor twijfel. De illusie van één waarheid lijkt te bestaan. Mijn waarheid, maar ook de waarheid van de evolutionaire geneeskunde, is anders dan die van Het Voedingscentrum.
Â
De revolutie komt eerder als we de volgende 2 punten snappen:
Â
1. We leven in een abnormale leefomgeving
Â
We denken dat we rationeel, dus verstandig zijn, maar primair worden 80 tot 90 procent van onze voedingskeuzes instinctief bepaald. We worden iedere dag gemiddeld aan 70 tot 100 ongezonde voedselverleidingen blootgesteld, van de benzinepomp, bedrijfskantine, ziekenhuiswinkel, sportpark tot middelbare schoolkantine. Onze evolutionaire voorkeur voor zoet, zout en vet wordt op een fantastische manier door de voedingsindustrie vermarkt en uitgebuit.
Â
We zouden juiste de gezonde keuze de makkelijkste keuze moeten maken. Dus subsidieer groente en fruit. En belast suikerrijke dranken, net
zoals Jamie Oliver in Engeland heeft bereikt. De overheid moet de industrie met duidelijke wetgeving reguleren én de consument kan met een veranderd koopgedrag het aanbod veranderen.
Â
Oorspronkelijk was onze leefomgeving het natuurlijke land-watermilieu. In de buurt van water waren vis, gevogelte, eieren, zeewier en schaal- en schelpdieren. Deze producten zijn rijk aan eiwit, omega-3 vetzuren, jodium, ijzer, vitamine A en D, selenium. Â Nu hebben we tekorten in onze voeding, bijvoorbeeld aan ijzer, vitamine B12,
jodium en vitamine D3.
Â
2. Start in de  basis
Â
Leer kinderen op de bassischool hoe ze kunnen koken. Leer ze de oorsprong van voedsel, zodat ze later gevarieerd eten.
Stop kindermarketing. Kinderen gebruiken steeds meer medicatie. Gezondheid start in de basis. Zelf ben ik betrokken bij initiatieven om het onderwijs op bassischolen te veranderen, en ook een vaste plek voor voeding en leefstijl vrij te maken.
Â
Uiteindelijk draait alles op voedingsgebied om balans, de 80/20-regel. Eet 80 procent oervoeding en maximaal 20 procent erbuiten, waaronder bijvoorbeeld pakjes, zakjes en brood en melk. In mijn blog
De OERschijf licht ik alles duidelijk toe.
Â
Â
5. Ontsteking
De weg naar gezondheid is de weg naar het uitschakelen van ontstekingen. Laaggradige ontsteking ligt aan de basis van onze westerse welvaartsziekten en wordt veroorzaakt door onze huidige ongezonde leefstijl.
Â
- we eten te vaak en te veel
- we verstoren ons bioritme (kunstlicht en nachtdiensten)
- we eten het hele jaar onnatuurlijke koolhydraten (brood, pasta, rijst, aardappelen, vruchtensappen, frisdranken, chips, koek, snoep)
- we hebben te weinig contact met zonlicht (vitamine D3)
- we bewegen te weinig
- we hebben chronische stress
- we hebben een leefomgeving vol gifstoffen
Deze factoren veroorzaken op de lange termijn insulineresistentie. Dat betekent dat lichaamscellen ongevoeliger worden voor het hormoon insuline. Insuline is simpel gezegd de sleutel in het slot van een cel. Het zorgt dat glucose, de brandstof van een cel, naar binnen kan. Insulineresistentie is een sleutel bij het veroorzaken van ontstekingsziekten, onze welvaartsziekten. Bij insulineresistentie maakt de alvleesklier continu insuline aan, en de chronisch verhoogde insulinewaarden leiden tot ontstekingtjes in het lichaam. Brandhaardjes. We zijn opgegroeid én gegroeid met de Schijf van Vijf. De dag is één groot eetmoment geworden. Vermijd liever te veel tussendoortjes.
Â
Zowel melk (caseïne) als brood (zetmeel) hebben een negatieve invloed op de insulinegevoeligheid. Tijdens het eerste
Ancestral Health Symposium verleden jaar werd duidelijk dat bewerking van voedsel voor meer insuline zorgt, maar niet voor meer glucose. Sinds 1970 is het glucose in het bloed stabiel, maar de insulinehoeveelheid is verviervoudigd (!). Dus de mens wordt steeds insulineongevoeliger, en krijgt steeds meer laaggradige ontstekingen. Dat komt terug in de huidige ziektecijfers en zorgkosten. Conclusie:
chronische ontstekingsziekten worden gestimuleerd door onze huidige leefstijl. Â
De oplossing ligt in het herstellen van de insulinegevoeligheid.
En hier is leefstijl het medicijn
Minder vaak eten, minder geraffineerde koolhydraten eten en bewegen voor de maaltijd. Maar zeker ook het vermijden van chronische stress. Dus vind je levensdoel en werk met passie en positiviteit.
Â
Ongezonde leefstijl = weinig beweging + Schijf van Vijf + chronische stress = meer insuline = afname insulinegevoeligheid = toename ontstekingen = klachten en ziekte
Â
Gezonde OERsterke leefstijl = veel beweging, minder lang stilzitten + natuurlijke koolhydraten + ontspanning = minder insuline = toename insulinegevoeligheid = oplossen ontstekingen = gezondheid
Â
Conclusie
Voeding is geen eiland. De revolutie ligt in een gezonde leefstijl. Het integreren van natuurlijke voeding met beweging én ontspanning. Zo snapt je lichaam de omgeving weer en werk je samen met de natuurwetten om je gezondheid te behouden. Er is maatschappelijk meer behoefte aan een leefstijlcentrum dan aan een voedingscentrum. Met OERsterk zet ik mij in om leefstijladviezen voor optimale gezondheid voor iedereen toegankelijk te maken. Want dat is veel gemakkelijker dan je denkt. Is je lijf je lief, leef dan preventief!
Â
P.S. Namens alle officiële instanties een waarschuwing: neem niets van mij als leefstijlgoeroe klakkeloos over ;-) Neem alles met maximale twijfel aan en vind je eigen waarheid!
21 gedachten over “Waarom de nieuwe Schijf van Vijf niet tot een gezondheidsrevolutie leidt”
Hi,rnIk woon in Malta en ben een fan van je boeken en recepten.rnSoms heb ik het idee dat Malta 30 jaar achter loopt.rnHet is nog steeds moeilijk om biologische produkten te kopen.rnEn bijna iedereen leeft hier op medicijnen.rnIk heb in het verleden hoge bloeddruk gehad wat is nu met medicijnen vaak te laag, maar de arts adviseerde me om zeker niet te stoppen met de medicijnen. Ben bang om er mee te stoppen.rn
Dat snap ik goed, Yvonne. Kun je geen arts op Malta vinden die je met leefstijl kunt begeleiden en dan samen kijken of medicatie geleidelijk afgebouwd kan worden? Alle goeds!
Dank je wel Richard voor jouw mooie Paas artikel, ha ha die houden we erin hoor over wandelen met je koe ipv de melk drinken! Natuurlijk meteen gedeeld… Fijne Paasdagen
Beste Richard, wat goed dat je je in de nieuwe Schijf van Vijf hebt verdiept! Jammer alleen dat niet alles goed is overgekomen, ik hoop hierbij een aantal zaken recht te zetten. Overigens, ik was erg blij om te lezen dat er niets van je als leefstijlgoeroe klakkeloos overgenomen zou moeten worden! Het vinden van eigen waarheden is prima voor diegene die dat willen en kunnen. Wij bieden juist informatie aan mensen die houvast zoeken in ons ingewikkelde voedselsysteem (in dat opzicht hebben natuurvolkeren het makkelijk!), op basis van goed onderbouwde adviezen geformuleerd op grond van onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek van de Gezondheidsraad. rnrnWetenschap is in ontwikkeling, we weten steeds meer. Gelukkig maar! Bij het opstellen van de richtlijnen is het inderdaad heel belangrijk om te weten waarop conclusies worden gebaseerd. De Gezondheidsraad heeft dit netjes uitgelegd in hun werkwijze. Zaken als causaliteit en of onderzoek gefinancierd is door de industrie worden goed afgewogen en de daaruit volgende conclusies op waarde geschat. Zoals je kunt lezen zijn de richtlijnen inderdaad gebaseerd op consensus. Wetenschappelijke consensus betekent dat de meerderheid van de internationale, gespecialiseerde wetenschappers het met elkaar eens is over de interpretatie van al het beschikbare onderzoek. Het bereiken van consensus gaat niet van de een op de andere dag. Het kan jaren duren voordat nieuwe ontdekkingen goed onderzocht zijn. Het nadeel daarvan is dat een goed nieuw voedingsadvies even op zich kan laten wachten, maar het grote voordeel is dat er minder adviezen tot stand komen die later toch niet zo gezond blijken te zijn. rnrnDe Gezondheidsraad heeft bekeken wat de gezondheidseffecten zijn van bepaalde voedingsmiddelen maar de richtlijnen geven echter geen compleet voedingspatroon weer. We hebben samen met het RIVM via modellen berekend welke producten de ontbrekende voedingsstoffen kunnen aanvullen, zonder de criteria aan verzadigd vet, transvet, zout en kilocalorieën te overschrijden. Hierbij hebben we gezocht naar de optimale combinatie van voedingsmiddelen die de Gezondheidsraad aanraadt om het risico op chronische ziekten te verlagen en voedingsmiddelen die zorgen voor genoeg energie en alle nodige voedingsstoffen om het lichaam fit te houden. Hierin zijn ook duurzaamheid en veiligheid meegewogen. Je hebt kritiek op het feit dat melk en brood in de schijf van vijf staan. We hebben gekeken naar een optie zonder brood, omdat we weten dat sommige mensen dat graag zouden willen, maar zonder brood bleek het onmogelijk om de juiste voedingsstoffen en vezels binnen te krijgen, vooral omdat jodium is toegevoegd aan brood. Meer uitleg over onze adviezen en waarom je niet zomaar brood en zuivel weg kan laten (zonder verlies van gezondheidsvoordelen) lees je op onze site: http://www.voedingscentrum.nl/nl/gezond-eten-met-de-schijf-van-vijf/waarop-zijn-de-hoeveelheden-in-het-dagmenu-gebaseerd.aspx. rnrnNatuurlijk, vezels zitten ook in groente, dus waarom zouden we brood moeten eten? Nederlanders eten veel te weinig groente, en halen juist een groot deel van hun vezels uit brood. Daarbovenop: het advies van de Gezondheidsraad is minimaal 90 gram volkoren graanproducten per dag te gebruiken en geraffineerde graanproducten te vervangen door volkoren graanproducten. Dit vermindert het risico op hart- en vaatziekten en bepaalde vormen van kanker. Dit advies, met inachtneming dat er een volwaardig voedingspatroon gerealiseerd moet worden, is ook zo terug te vinden in de nieuwe schijf waarbij geraffineerde koolhydraten niet in de schijf staan. Daarnaast, het advies van de Gezondheidsraad is ten minste 200 gram groenten per dag in verband met een gunstig effect van groenten op de gezondheid. Ons advies ligt daar dus nog boven, met minstens 250 gram.rnrnLeefstijl is inderdaad heel belangrijk. Wij helpen bijvoorbeeld de kantines gezonder te maken, zodat kinderen gezonder kunnen kiezen. Daarnaast helpen we bijvoorbeeld ouders met advies over de voeding van hun kinderen. rnrnMochten mensen inhoudelijke vragen hebben over de Schijf van Vijf, informeer vooral eens bij het Voedingscentrum. Ook met onze informatie kunnen mensen hun eigen waarheid vinden. Wij zeggen niet dat iets moet, iedereen kiest zelf!rnrnLouise, namens het Voedingscentrumrn
Dank voor je uitgebreide en genuanceerde reactie, Louise! rnrnIk heb me uitgebreid verdiept in het ontstaan van de nieuwe richtlijnen. Een voorbeeld: ik begrijp dat het voor jullie belangrijk is dat alle Nederlanders voldoende jodium via hun voeding binnen krijgen. Nu eet de gemiddelde Nederlander veel te weinig vis en zeegroenten, bronnen waar mensen oorspronkelijk hun jodium uit haalden. Dat is het primaire probleem. Dat wordt nu opgelost door jodium aan bakkerszout toe te voegen, en dit zout weer aan brood. Alleen vind ik brood niet het beste voedingsmiddel voor de mens. De uiteindelijke oplossing ligt in het vaker eten van vis of zeegroenten, maar ik begrijp ook dat het voedingsgedrag van mensen slecht te beïnvloeden is. Brood blijft tot die tijd een noodoplossing. Hetzelfde geldt bij de vezels, dus ook brood in plaats van (nog meer) groente. Daar ligt absoluut maatschappelijk de uitdaging op de lange termijn. rnrnOver andere details verschillen we ook op bepaalde punten van mening, maar dat lijkt me niet meer dan normaal en gezond. Jullie spreken de Nederlanders toe vanuit de consencus in de wetenschap, waar ik buiten bestaande kaders wil kijken en een breder perspectief wil belichten. rnrnDat alles gezegd hebbende: ik waardeer jullie inzet om de bewustwording rondom voeding te stimuleren. Alle goeds, Richard de Leth namens OERsterk :-)
Weer met veel interesse deze duidelijke nieuwsbrief gelezen en je podcast beluisterd. Altijd fijn om de kennis weer eens op te frissen. Podcast is hele duidelijke toevoeging. Ik dacht dat ik al genoeg wist via de behandeling jaren geleden bij mijn orth.mol. arts , maar het was toch weggezakt. Dank voor je heldere uitleg.
Bewustwording is inderdaad een hele belangrijke, en iedereen kan daar een eigen draai aan geven. Dat vinden wij prima. Wat betreft je opmerking over brood, brood is niet alleen een belangrijk voor de inname van jodium, het is ook een belangrijke bron van (graan)vezels en een plantaardig voedingsmiddel (daarvan zouden we meer van moeten eten volgens de Gezondheidsraad) dat bijdraagt aan de inname van ijzer en eiwit. Verder verminder je je risico op hart- en vaatzieken, diabetes type 2 en darmkanker al met 3 sneden volkorenbrood per dag.rnrnBij het advies om 1 keer per week vis te eten is het nog steeds zo dat de gemiddelde Nederlander wat vaker vis zou moeten gaan eten. Het advies is dus niet om minder vis te gaan eten. Ook past 1 keer per week vis eten beter bij onze missie om consumenten te stimuleren om een duurzamere keuze te maken. Wij voelen ons wel verantwoordelijk voor de volgende generaties.rnrnWe kijken natuurlijk uit naar alternatieve bronnen voor jodium. Wellicht zeewier, maar daar zitten nog wel wat haken en ogen aan m.b.t. veilige jodiumgehaltes en vervuiling met schadelijke stoffen. rnrnLouise, namens het Voedingscentrum
Lets agree to disagree :-)
Ik bedoelde: Lets agree to disagree :-)
Hi Richard,rnrnMijn kenniscollega Louise heeft al prima wat toegelicht over de inhoudelijke zaken, maar ik wil graag nog wat toevoegen uit de communicatiehoek. Het Voedingscentrum zet zich met de nieuwe Schijf van Vijf wel degelijk in voor wat jij een Gezondheidsrevolutie noemt. rnrnWe willen mensen bewust maken van hun omgeving en geven handvatten om er mee om te gaan: rnBijvoorbeeld hier: http://www.voedingscentrum.nl/nl/gezond-eten-met-de-schijf-van-vijf/aan-de-slag-met-gezonder-eten/herken-verleidingen.aspxrnrnEn we vinden ook dat kindermarketing aan banden moet worden gelegd: http://www.voedingscentrum.nl/nl/pers/standpunten/standpunt-kindermarketing.aspxrnrnDus wat dat betreft hebben we meer gemeen dan je denkt. :) We zijn er niet om de voedingsindustrie te spekken. We eten over het algemeen veel te veel, dus de Schijf van Vijf gaat eerder zorgen voor minder verkoop. Mocht je meer willen weten over onze doelen, je hebt mijn mail nu.rnrnAlleen onze insteek verschilt. Jij kiest voor de insteek van de natuurdiëtetiek. Logisch dat je een afkeer hebt van margarine, brood en zuivel. We gaan het inhoudelijk nooit eens worden. rnrnMaar ik vind het jammer dat je doet alsof wetenschap zo onzeker is dat het niets waard is en alsof iedereen het met elkaar oneens is. Hoewel: als er 1x is bewezen dat oervoeding werkt, dan is wetenschap ineens top. :P Wij vinden 1x bewezen lang niet goed genoeg. Onze adviezen hebben een ruime onderbouwing, we gaan altijd aan de veilige kant zitten. Zo komen onze adviezen tot stand: http://www.voedingscentrum.nl/professionals/schijf-van-vijf/hoe-zijn-de-richtlijnen-schijf-van-vijf-opgesteld.aspxrnrnFijn dat je met ons in discussie wilde gaan. En hoe meer mensen bewust worden van wat ze eten, hoe beter, lijkt me. rnrnGroeten Chantal, redacteur Voedingscentrum
Heeel veeel mensen, weten heeeel weinig van voeding en hoeveelheden. Het voedingscentrum brengt een frikadellenetende goeroe in beeld. Wat zou er blijven hangen? rnrnEen zucht van verlichting over onwetend Nederland. De conclusie is getrokken: zie je wel die schijf, wat er allemaal mag: brood(..wat schilt wit nou eigenlijk van bruin, brood is brood en t staat in de schijf dus kan me er lekker mee vullen….de kinderen lusten ook niet anders…), aardappelen (die aardappelkroketjes, heerlijk en met aardappelpurree heb je echt snel de boerenkool op tafel…) light(daar blijf je lekker slank van, prima ipv water, veel lekkerder…dan drinken de kinderen tenminste ook genoeg), melk(mag, lekker een paar glazen koude melk bij lunch en het ontbijt, ja door de cruesli met wat suiker, gezond en toch lekker…), pot(ja dat is gezonder als blik of vriezer en lekker makkelijk….) en blik(aanbiedinkje meegenomen, lekker goedkoop en snel….Ik haal alleen op zaterdag verse groenten…kom er niet aan toe anders…en de kinderen laten het toch staan….) en frikadelletje mag ook gewoon wel, je mag ook wel eens iets ongezonds, moet kunnen (zon honger na t sporten, ik at er vandaag 3 ipv 2, ja wel speciaal, met een uitje, wel beetje aan gezondheid denken, weet je….) rnAl dat gezeur van die biofreaks, doe toch gewoon, dan doe je al…..zei mijn moeder altijd al….. Tis allemaal al moeilijk genoeg! Ik ben hier tevreden mee.rnrnBlijk je daar niet slank genoeg van te worden, dan kies je een tijdje voor een goeroe. Want als je niet weet, kies je het pad van de massa en de lokkers. Saamhorigheid voelt goed! En iedereen doet het, dan is het goed!rnrnMensen die zich verdiepen, kiezen niet voor een goeroe. Zij denken bewust en nemen van alles wat mee. Gezond eten vraagt inzet, tijd en geld. Dat vraagt verandering in de levensstijl, want bijna niemand heeft dat vandaag de dag over.rnrnMisschien kan het voedingscentrum het verspreiden van hun informatie een beetje van die goeroes afkijken. Ze verspreiden namelijk precies dat wat ze kwijt willen en slagen daar goed in.rnrnAls die heeeel veeeel mensen groep zich ook aan het voor hen minder interessante deel van de schijf zou kunnen houden en goed begrijpen waarom, dan zou er m.i. over de inhoud en de manier van samenstellen niet zo gebekvecht hoeven worden en Nederland wel gezonder worden.rnrnNa die slag komen we dan vanzelf bij Oersterk, de Voedselpyramide en de Hormoonfactor…dan inmiddels met misschien ook aanpassingen in wetenschappelijke concensus aangenomen door voedingscentrum. Zij verkopen zichzelf niet als goeroes, en hebben t.z.t. vast een positief steentje bij te dragen. Hen hoor ik elkaar niet afkraken en niet opbouwende discussies voeren. Misschien willen ze, net als het voedingscentrum, allemaal naar beter en hebben zij het synergetisch vechten zij aan zij al begrepen?rnrnDus mijn conclusie: steun op elkaars kwaliteiten en wie weet…….?!
Ik wil mij heel graag bij de eindconclusie van Lyan aansluiten; Steun op elkaars kwaliteiten! Hoewel de verschillende invalshoeken het nooit volledig met elkaar eens zullen worden zijn zowel Oersterk als het Voedingscentrum het eens dat de “revolutie ligt in een gezonde leefstijl”, en dat gezonde natuurlijke voeding daar een essentieel onderdeel van is. rnrn”One size fits all” is een illusie die ook voor voeding geldt. De diverse systemen (Schijf van Vijf, Oersterk, de diverse Voedingspyramides, Hormoonfactor, enz. ) hebben allemaal hun + en – punten. Waar de ene mens goed op reageert hoeft niet perse het beste te zijn voor een ander. Weer leren luisteren naar ons eigen lichaam is dan ook in mijn visie een essentieel onderdeel van die gezonde leefstijl.rnrnPersoonlijk vind ik de huidige “Schijf van Vijf” met meer groente en noten een verbetering op de voorgaande. Ook ik heb echter mijn bedenkingen bij de nadruk op zuivel en brood. Er wordt zowel in de discussie hierboven als op de site van het Voedingscentrum gesproken over de noodzaak aan deze voedingsmiddelen; Echter in een groot aantal landen in het Verre Oosten (bv China en Japan) wordt traditioneel geen brood en zuivel gegeten en deze volkeren behoorden (voordat ook daar de fastfood industrie, incl. brood en zuivel zijn opmars maakten) tot de gezondste ter wereld. rnrnEr is helaas een toenemend aantal mensen met gluten en koemelk allergieen die niet kunnen terugvallen op het Voedingscentrum en dus zelf maar uit moeten zoeken. Dat is zonder een gedegen kennis van voeding met de wirwar aan adviezen (en goeroes) niet eenvoudig. Voor mij is het oerdieet (light; ik eet wel peulvruchten en nachtschade achtigen) een perfect alternatief waar ik mij heel goed bij voel. rnIk hoop dan ook dat deze discussie met wederzijds respect breder kan worden voortgezet zodat we van elkaar kunnen leren. rnrn
Helemaal mee eens, Patricia, dank voor je reactie!
Volgens mij is het verschil tussen OERSterk en het Voedingscentrum heel simpel!rnrnHet Voedingscentrum geeft advies over wat gezond(er) is maar ook haalbaar voor de meeste mensen. Dan nog worden de adviezen niet gehaald door de meeste Nederlanders.rnrnOERSterk kijkt naar hoe je optimale gezondheid bereikt. Ook dat is voor veel mensen niet haalbaar, maar haal je het wel, dan ben je tenminste echt gezond bezig! rnrnDaarbij wil ik het Voedingscentrum niet afkraken, want ik vind de Schijf van Vijf enorm verbeterd. Maar ik denk wel dat mensen die opzoek zijn naar voedingsadvies het complete plaatje willen weten, hoe moeilijk haalbaar dat ook is!
Eens, Laurens.
Naast de zinvolle opmerkingen over voeding , leefstijl etc zou ik de focus willen richten op de huidige ziekte last in de Nederlandse samenleving. Nederland is bij uitstek een overmaat aan chronische gerelateerde ziektes te zien. Dat komt naast wellicht erfelijkheid ergens vandaan. Als je door een gemiddelde super loop is het verbazend hoelang het zuivelproducten pad en suikerpad ( koek etc) zijn vertegenwoordigd . Als ik vervolgens Maxima zie bij een zogenaamd beter bewust schoolontbijt met o.a hagelslag zak mij de broek af. Het is dan niet verwonderlijk dat er nu al jonge kinderen zijn met ouderdoms diabetisch . Als de Nederlandsche overheid wil bezuinigen op de gezondheidszorg zouden er naar mijn perceptie 3 zaken moeten veranderen ; 1. Veiliger voedsel minder pesticiden, 2. Artsen betalen naar het aantal succesvolle genezingen en niet naar het aantal verrichtingen , 3 een heldere ettiketteringen op producten wat er in zit en betere voorlichting. Vriendelijke groet ,rnHans
Eens, Hans, dank voor je reactie.
Hallo Richard,rnrnIk ben benieuwd naar de 21 recepten… ik heb de link al 4x ingevuld maar de recepten heb ik nog steeds niet gehad.rnVolgens mij…werkt de link niet..?!!!rnrnGroetjes van Brenda
Goed punt, Brenda, gaat mijn collega Annet nu achteraan! (je ontvangt zo een mail) Alle goeds, Richard
Zonder n gezonde bodem geen gezond voedsel.rnEvenzo n boer(in) zonder kennis of alleen kennis aangerijkt door de chemische (pesticide-, alle andere —-cides + de “manipulerende” zaadhandel industrie, ook de vele inferieure hybrides) geen gezond voedsel.rnIn een verarmde bodem (geen of weinig bodemleven, geen of weinig mineralen), geen gezond voedsel. “Wij” met al onze tot nu toe bijgegaarde kennis over de natuur zonder die te (willen) begrijpen, zullen nooit in staat zijn gezond voedsel te produceren. De natuur begrijpen is de natuur observeren, alle fenomenen waarnemen. Zonder passie voor het vak is dit onmogelijk. Alle —-cides maken bodemleven moeilijk tot onmogelijk, evenals kunstmest. De bodem hier is niet de bodem daar, dus er is sprake van n identiteit dat geldt ook voor kennis van de boer/teler. Beiden bepalen de kwaliteit van het gewas of de (vee-)teelt die op n bepaalde bodem mogelijk is. Ik woon zelf in Frankrijk. Waarom mogen in Frankrijk (dat geldt niet alleen voor dit land) met name heel veel lokale oude fruitrassen (veelal resistent tegen allerlei ziekten) niet commercieel verhandeld worden, dit geldt ook voor allerlei lokale (groenten-, en andere) zaden. Alleen maar de zaden van “gerenommeerde” zaadfirmas. Dat houdt in dat de boer niet zijn eigen zaden mag winnen. Het hele agrarische gebeuren (dat sluit de wetenschap en de industrie dus niet uit) zou uitsluitend in dienst moeten staan van de gemeenschap, dus zou geen geld mogen kunnen “verdienen” ten koste van de gezondheid van diezelfde gemeenschap. Op wereldschaal zou er niet gespekuleerd mogen kunnen worden met voedsel wat leidt tot kunstmatige schaarste en hogere prijzen. Heel veel van dit soort malafide regelgeving heeft te maken met de “Codex Alimentarius”
Ook een trieste constatering, maar goede overdenking, Antoine. Eens. Dank voor de toevoeging. Alle goeds, Richard