dagen
uren
minuten
seconden

Wil jij ook slanker of gespierder worden met OERsterk? Nu met 50 euro voordeel én een gratis tweede account voor je (sport)buddy
    Lees meer >>

Dikke mensen zijn normaal (in een abnormale omgeving)

Onze genen snappen geen bal van het moderne leven. Experts spreken van een evolutionaire mismatch. Wat kun je doen om slank te worden én te blijven?

Overgewicht door een evolutionaire mismatch

Geneeskunde is gebaseerd op biologie, en biologie is gebaseerd op evolutieleer. Evolutieleer is dus de basis van geneeskunde. Om mensen weer beter te kunnen maken is er kennis van de evolutie nodig. De evolutionaire geneeskunde is een stroming die zich bezighoudt met het ontrafelen ‘waarom’ aandoeningen ontstaan, terwijl de reguliere geneeskunde zich afvraagt ‘hoe’ ze te behandelen zijn.

Vanuit de evolutionaire geneeskunde is het concept ‘evolutionaire mismatch’ ontstaan.

Evolutionaire mismatch geeft een verklaring voor de ontwikkeling van overgewicht, obesitas en allerlei welvaartsaandoeningen.

Wat is een evolutionaire mismatch?

Al je geboren wordt erf je het genetisch materiaal van je ouders. Dit genetische pakket is gedurende de evolutie zorgvuldig samengesteld en geoptimaliseerd. Honderden, duizenden of zelfs miljoenen jaren heeft er een selectie van genen plaatsgevonden die uiteindelijk tot het genetische pakketje heeft geleid die jij nu bezit (ongeveer 27.000 genen). Het selectieproces van genen, en dus het aanpassen van het genetische pakket, gaat zeer traag. Het verandert slechts een half procent per miljoen jaar.*1 Dit betekent dat onze genen nog vrijwel hetzelfde zijn als die van de oermens.*2+3

Het selectieproces van genen heeft als doel de overlevingskans te vergroten. Het genetische pakket dat wij vandaag de dag bezitten heeft de overlevingskans van onze voorouders vergroot. Het is natuurlijk fantastisch dat wij dit pakket van zorgvuldig samengestelde genen van onze voorouders hebben gekregen, maar er is wel een kanttekening.

Dit genetisch materiaal vergroot alleen onze overlevingskans als wij grofweg hetzelfde leven leiden als onze voorouders.

Onze overlevingskans wordt helaas drastisch verlaagd wanneer wij dit niet doen, en in plaats daarvan een typisch westers leven gaan leiden.

Waarom?

Genen passen zich aan de leefomstandigheden aan. Ze passen zich onder andere aan op het voedsel dat er gegeten wordt, de hoeveelheid beweging en de mate van blootstelling aan zonlicht. Het aanpassen van genen aan de leefomstandigheden verloopt zeer traag. Het genetische pakket dat wij vandaag de dag bezitten is aan de leefomstandigheden van onze voorgangers aangepast.

Tot de introductie van de landbouw (zo’n 10.000 jaar geleden) heeft de mens altijd als jager-verzamelaar geleefd en vonden er geen snelle veranderingen van leefomstandigheden plaats. Het zorgde dat de genen altijd voldoende tijd hadden om zich aan deze veranderende omstandigheden aan te passen.

Er was altijd een match tussen de genen en de leefomstandigheden.

Sinds de landbouw zijn de leefomstandigheden van de mens snel en drastisch veranderd. De landbouw leidde tot een grote verandering van het voedingspatroon. In plaats van oervoeding ging men veel granen, zuivel en peulvruchten eten. De industriële revolutie 200 jaar geleden zorgde voor een stroomversnelling. Hierdoor veranderden onze leefomstandigheden nog sneller. Sterk bewerkte voedingsmiddelen werden geïntroduceerd en als gevolg ging men steeds meer bewerkte voeding eten. Ook nam de hoeveelheid beweging drastisch af, aangezien er steeds meer werk door machines werd uitgevoerd. Daarnaast zorgde de industrialisering ervoor dat men veel minder aan zonlicht werd blootgesteld, waardoor de kans op een vitamine D-tekort flink toenam.

Bovenstaande veranderingen hebben zeer snel plaatsgevonden als je dit op evolutionaire tijdschaal bekijkt.

Een flits in de evolutie.

Zo snel dat onze genen onvoldoende tijd hebben gehad om zich goed te kunnen aanpassen. Natuurlijk hebben we ons inmiddels al een beetje aangepast aan onze nieuwe leefomstandigheden, maar nog niet helemaal. Hierdoor is er sprake van een mismatch tussen onze genen en onze leefomstandigheden. Vandaar de term evolutionaire mismatch.*4

Conclusie: ons genetisch pakketje is aangepast op de leefomstandigheden van onze voorouders, maar niet op het typische westerse leven. Doordat onze genen nog niet helemaal aan ons westerse leven zijn aangepast weten zij niet goed hoe ze moeten functioneren. Ze snappen geen bal van deze leefomstandigheden en hoe zij hiermee om moeten gaan. Hierdoor ontstaan na verloop van tijd gezondheidsproblemen, zoals overgewicht en obesitas.

Ons genetische pakket vergrootte onze overlevingskans in de oorspronkelijke oeromgeving, maar vermindert onze overlevingskans en gezondheid in de moderne onnatuurlijke omgeving.

Te veel, te weinig, te nieuw

Simpel gezegd wordt mismatch veroorzaakt door prikkels die ‘te veel’, ‘te weinig’ of ‘te nieuw’ zijn.*4 Voorbeelden hiervan zijn: te veel calorieën eten, te weinig bewegen, en te nieuwe voedingsmiddelen eten.

Voorbeeld 1: te veel


Overgewicht en obesitas zijn goede voorbeelden van mismatch. Vaak wordt dit veroorzaakt door het eten van te veel calorierijk voedsel. Dit is een vrij ‘nieuw’ verschijnsel, want vroeger waren calorierijke voedingsmiddelen schaars. Verder waren er regelmatig periodes van voedselschaarste waardoor men genoodzaakt was om te vasten.

Gevolg? De mens kan prima zonder eten.

Je genen zijn hierop aangepast. Je bent beschermd tegen schaarste, maar niet tegen overvloed. Een overvloed van calorierijk voedsel kwam nooit voor, dus waarom zou je daartegen beschermd moeten worden? In de huidige maatschappij, waar wel sprake is van overvloed, leidt dit tot overeten. Overgewicht en obesitas zijn dan een logisch gevolg.

Voorbeeld 2: te weinig


Vroeger bewoog men veel meer dan nu. Jager-verzamelaars waren genoodzaakt om te bewegen, want zij moesten eten zien te vinden. Ook agrariërs moesten veel bewegen om uiteindelijk te kunnen oogsten. Bewogen zij niet, dan hadden zij ook geen eten. Doordat zij veel bewogen kwamen overgewicht en obesitas niet voor.

Tegenwoordig bewegen we veel te weinig. Kinderen zitten urenlang stil. In de klas moeten zij stilzitten en na schooltijd zitten ze vaak te gamen. Maar ook volwassenen zitten veel te veel stil. Tegenwoordig hebben veel mensen een kantoorbaan waar je de hele dag op je gat zit. En daarnaast pakken ze vaak de auto in plaats van de fiets. Hierdoor verbrandt men minder calorieën, waardoor overgewicht en obesitas kunnen ontstaan.

Voorbeeld 3: te nieuw

De mens is gedurende miljoenen jaren aangepast aan een gevarieerd voedingspatroon met knollen, fruit, wild vlees, zaden, noten, veel vezels en zonder toegevoegde suikers. De mens is dus niet aan een westers voedingspatroon met geraffineerde granen, zuivel, weinig vezels en veel toegevoegde suikers aangepast.*4

Op evolutionaire tijdschaal gezien hebben de veranderingen in ons voedingspatroon zeer snel plaatsgevonden. Bepaalde genetische aanpassingen en veranderingen in de bacteriesamenstelling van de darm hebben ervoor gezorgd dat we meer ‘nieuwe’ voedingsmiddelen, zoals granen en zuivel kunnen verdragen. Maar nog steeds zijn we niet goed aangepast aan een voedingspatroon dat rijk is aan deze voedingsmiddelen. Anders gezegd, we zijn nog niet goed aangepast aan het westerse voedingspatroon dat voor een groot deel bestaat uit bewerkte graanproducten (brood, pasta, rijst en havermout), zuivelproducten (melk, kaas, yoghurt en kwark) en suikerrijke producten.

Regelmatige inname van dit soort ‘nieuwe’ voedingsmiddelen kan laaggradige ontsteking, insulineresistentie en overgewicht veroorzaken.

De oplossing van overgewicht en obesitas

Ons genetische pakket heeft zich aan de leefstijl van onze voorouders aangepast. Door hun leefstijl zoveel mogelijk na te bootsen los je de evolutionaire mismatch grotendeels op.

Je gezondheid zal drastisch verbeteren.

Het nabootsen van de leefstijl van onze voorouders betekent onder andere dat je zou moeten eten zoals zij aten (oervoeding, ongeveer 3 eetmomenten per dag, regelmatig kortdurend vasten) en zou moeten bewegen zoals zij bewogen (veel beweging, weinig stilzitten).

Wat moet ik onthouden?

Onze genen veranderen zeer traag, terwijl onze leefomgeving sinds de introductie van de landbouw heel snel is veranderd. Hierdoor hebben onze genen zich nog niet goed kunnen aanpassen aan onze moderne leefomstandigheden. Er is een evolutionaire mismatch tussen onze oude genen en onze nieuwe leefomgeving ontstaan. Het geeft een verklaring voor de ontwikkeling van allerlei gezondheidsproblemen, waaronder overgewicht en obesitas. Het verminderen van deze mismatch – door het nabootsen van de oerleefstijl – is nodig om van mismatch-aandoeningen te herstellen.

En nu?

Veel mensen weten de juiste kennis, maar doen het doen. Toch weet je het pas echt als je het doet.

Volg mijn training OERsterk in 1 Dag (inclusief heerlijke OERlunch) om samen met mij een uniek persoonlijk leefstijlplan te maken. Het is de beste investering die je in je gezondheid – en hiermee in jezelf – kunt doen. Zie ik je in 2020?

Bronnen ter verdieping

*1 Muskiet, F. (2008). Prof. dr. Frits Muskiet: ‘Onze voeding moet gebaseerd zijn op eetpatroon oermens’.
*2 Eaton, S. B., Konner, M., & Shostak, M. (1988). Stone agers in the fast lane: chronic degenerative diseases in evolutionary perspective. The American journal of medicine, 84(4), 739-749.
*3 Carrera-Bastos, P., O’Keefe, J. H., Cordain, L., & Lindeberg, S. (2011). The western diet and lifestyle and diseases of civilization. Research Reports in Clinical Cardiology, 2, 15-35.
*4 Daniel E. Lieberman (2013). The Story of the Human Body: Evolution, Health, and Disease.

 

Investeer een dag in je gezondheid:
Training ‘OERsterk in 1 dag’

Wil je preventief werken aan je gezondheid, maar wel graag vanuit gefundeerde kennis en uitgangspunten? In mijn training“OERsterk in 1 dag” neem ik je mee op ontdekkingsreis door je eigen lijf. Je krijgt inzichten die je nergens anders vindt en eye-openers die inspireren en motiveren om ook écht je volgende stappen te gaan nemen. Je gaat naar huis met je eigen Persoonlijk Leefstijlplan en ik beloof je: je leven gaat er na de training echt anders uitzien.
 
 

Deel deze blog:

2 gedachten over “Dikke mensen zijn normaal (in een abnormale omgeving)”

  1. Superinteresant deze kennis.
    dit moet sneller de wereld in. iedereen moet dit weten. vooral het overvloedig eten moet afgelopen zijn. ik wil graag in utrecht een dag meebeleven.

  2. Wat een goed stuk zeg! Heel duidelijk uitgelegd. Deze quote ga ik zeker onthouden:
    “Je bent beschermd tegen schaarste, maar niet tegen overvloed. ” Zo heb ik het nog nooit bekeken maar het is zo logisch!!

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Gerelateerde blogs

Zo eet je groente en fruit zonder gifstoffen OERsterk.nu

Zo eet je groente en fruit zonder gifstoffen

Bestrijdingsmiddelen in groente en fruit De inhoud van deze blog kan jouw gezondheid – maar ook de gezondheid van je gezin en/of huisgenoten – zeer positief beïnvloeden. Komt ie: De mens eet iedere dag. De uitdaging van jou en mij is om zo puur mogelijk te eten. In een ideale

Ook verslaafd aan ongezond gedrag OERsterk.nu

Ook verslaafd aan ongezond gedrag?

Gezond leven is niet eenvoudig Gezond leven voorkomt niet alleen medische klachten, maar kan ze ook verhelpen. Dat weet jij natuurlijk allang.  Gelukkig sijpelt dit besef ook steeds meer door in de maatschappij. Zo zag ik op Omroep Max een item met de titel Minder medische klachten door een andere

Gezond gedrag als medicijn OERsterk.nu

Gezond gedrag als medicijn

Als het verkeerde gedrag een probleem vormt Welvaartsziekten zijn vooral gedragsziekten. Lees die zin nog eens. We mogen stoppen met onze genen de schuld te geven. De genetica is inmiddels ruimschoots ingehaald door de epigenetica, dus de invloed van ons gedrag en leefstijlkeuzes op onze genen. Beter verwoord: je genen

Wil je weten hoe gezond je bent?!

Doe dan de Gratis GezondheidsCheck en krijg meteen jouw uitslag inclusief persoonlijk advies.